Қазақстан – Ұлы Жібек Жолының қақ ортасында орналасқан, экономикалық әлеуеті зор ел. Біздің кәсіпкерлеріміз үшін халықаралық нарықтарға шығу немесе ішкі нарықта бәсекеге қабілеттілікті арттыру – тұрақты өсудің кілті. Алайда, бұл кең-байтақ далада дұрыс бағытты табу оңай емес. Дәл осы жерде «сауда деректері» компас қызметін атқарады. Ол сізге нарықтың тереңдігін түсінуге, әлеуетті «Сатып алушыларды табуға», сенімді «Тауар жеткізушілерді іздеуге» және бәсекелестеріңізден бір қадам алда болуға көмектеседі. Бұл мақалада біз «Экспорт импорт мәліметтері» әлемін зерттеп, оның қазақстандық бизнес үшін қаншалықты маңызды екенін және оны қалай тиімді пайдалануға болатынын егжей-тегжейлі талдаймыз.
Сауда деректері – бұл елдер арасындағы тауарлар мен қызметтердің қозғалысы туралы толық ақпарат. Бұл ақпарат халықаралық саудадағы әрбір транзакцияның ізін қалдырады және бизнеске нарықтың пульсін сезінуге мүмкіндік береді. Сауда деректерінің негізгі түрлеріне «Кедендік декларация деректері», жүкқұжаттар (Bill of Lading) және жеткізу жазбалары (shipment records) жатады. Бұл деректер тауардың қайдан шыққанын, қайда бара жатқанын, кім сатып алғанын, қандай көлемде және қандай бағамен жеткізілгенін көрсетеді. Сауда деректерінің дұрыс талдауы кез келген кәсіпорын үшін стратегиялық артықшылықтар беретін алтын кеніші іспеттес.
«Кедендік декларация деректері» – бұл кез келген елдің шекарасы арқылы өтетін тауарлар туралы мемлекеттік органдарға ұсынылатын ресми ақпарат. Бұл деректер тауардың сипаттамасын, оның HS (Harmonized System) кодын, құнын, салмағын, шыққан елін және баратын елін қамтиды. Қазақстандағы «Кеден» органдары жинаған бұл ақпарат елдің «Импорт» және «Экспорт» операцияларының толық көрінісін береді. Бұл деректерді талдау арқылы сіз нақты бір тауарға деген сұраныстың қалай өзгергенін, қай елдерден қандай тауарлардың келіп жатқанын немесе керісінше, қайда экспортталып жатқанын көре аласыз. Бұл ақпарат әсіресе жаңа нарықтарды зерттеуде және өнім ассортиментін кеңейтуде таптырмас құрал болып табылады.
Жүкқұжат – теңіз тасымалында қолданылатын маңызды құжат. Ол тасымалдаушы мен жүк жөнелтуші арасындағы келісімді растайды және тауардың меншік құқығын көрсетеді. Жүкқұжат деректерінде жөнелтуші (shipper), алушы (consignee), хабардар етілетін тарап (notify party), тауардың толық сипаттамасы, кеменің атауы және жүзу бағыты сияқты мәліметтер болады. Бұл деректер тікелей «Импорттаушылар» мен «Экспорттаушылардың» атын анықтауға мүмкіндік береді, бұл сізге әлеуетті іскер серіктестерді табуға көмектеседі. Қазақстан теңізге шыға алмайтын ел болғандықтан, біз үшін бұл деректер порттар арқылы келетін немесе кететін тауарлардың «транзиттік» ағындарын түсіну үшін аса маңызды.
Жеткізу жазбалары – бұл жүкқұжат деректерінен де толығырақ ақпаратты қамтуы мүмкін. Олар тауардың қаптамасы, контейнер нөмірлері, тасымалдау маршруты, транзиттік нүктелер және т.б. сияқты логистикалық мәліметтерді береді. Бұл ақпарат жеткізу тізбегін (supply chain) талдау үшін өте пайдалы. Мысалы, егер сіз белгілі бір тауардың Қазақстанға қалай келетінін немесе одан қалай шығатынын білгіңіз келсе, жеткізу жазбалары логистикалық әлсіз тұстарды немесе тиімді маршруттарды анықтауға көмектеседі. Бұл әсіресе «Импорт деректерін іздеу» кезінде жеткізу уақытын және құнын бағалау үшін маңызды.
Сауда деректері нарықтарды терең түсінуге, бәсекелестік артықшылықтарды анықтауға және стратегиялық шешімдер қабылдауға көмектеседі. Қазақстанның «Кеден» шекарасы арқылы өтетін әрбір тауар – бұл нарық туралы құнды ақпараттың бір бөлігі. Бұл деректерді дұрыс пайдалану бизнеске «даланың иісін» сезініп, қай жерде «құдық қазу» керектігін түсінуге мүмкіндік береді.
«Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз нарықтағы сұраныс пен ұсыныстың динамикасын көре аласыз. Мысалы, егер сіз белгілі бір өнімнің «Импортының» тұрақты өсіп жатқанын байқасаңыз, бұл сол өнімге деген сұраныстың артқанын және жаңа бизнес мүмкіндігінің туындағанын білдіреді. Сіз осы сұранысты қанағаттандыру үшін өндірісті бастауды немесе оны басқа елдерден жеткізуді қарастыра аласыз. Сонымен қатар, «Экспорт импорт мәліметтері» арқылы сіз Қазақстанның қай өнімдерді көбірек экспорттайтынын және олардың негізгі нарықтарын анықтай аласыз. Бұл, өз кезегінде, осы салалардағы өндірісті дамытуға немесе жаңа «Экспорт» бағыттарын іздеуге ықпал етеді.
«Сауда деректері» бәсекелестеріңіздің кімнен, қандай көлемде және қандай бағамен тауар «Импорттайтынын» немесе «Экспорттайтынын» анықтауға көмектеседі. Бұл ақпарат олардың жеткізу тізбегін, баға стратегиясын және нарықтағы позициясын түсінуге мүмкіндік береді. Мысалы, егер сіздің бәсекелесіңіз белгілі бір елден арзан шикізат «Импорттайтынын» білсеңіз, сіз де сол жеткізушілерді қарастыруыңыз немесе балама көздерді іздеуіңіз мүмкін. Бұл сізге баға бойынша бәсекеге қабілетті болуға немесе өзіңіздің жеткізу тізбегіңізді оңтайландыруға көмектеседі. Бәсекелестердің «Кедендік декларация деректеріне» талдау жасау арқылы олардың нарықтағы үлесін, өнім ассортиментін және стратегиялық өзгерістерін де бақылауға болады.
Халықаралық саудадағы кез келген бизнес үшін тәуекелдерді басқару өте маңызды. Сауда деректері геосаяси тұрақсыздық, табиғи апаттар немесе экономикалық дағдарыстар сияқты жеткізу тізбегіне әсер ететін факторларды бағалауға көмектеседі. Мысалы, егер сіздің негізгі жеткізушіңіз орналасқан елде саяси жағдай тұрақсыз болса, «Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз балама жеткізушілерді немесе басқа елдерден «Импорт» жасау мүмкіндігін алдын ала анықтай аласыз. Бұл сіздің бизнесіңіздің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және ықтимал шығындарды азайтады. «Сауда деректері» жеткізушілердің сенімділігін, олардың жеткізу көлемін және тұрақтылығын бағалауға да көмектеседі.
Нарықтағы бағалардың қалай қалыптасатынын түсіну – кез келген бизнес үшін маңызды. «Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз нақты бір өнімнің әлемдік нарықтағы орташа бағасын, оның Қазақстанға жеткізілу құнын және «Кеден» баж салығын ескере отырып, ішкі нарықтағы бөлшек сауда бағасын бағалай аласыз. Бұл сізге өз өнімдеріңіз үшін бәсекеге қабілетті баға белгілеуге немесе жеткізушілермен келіссөздер жүргізуде мықты позицияға ие болуға мүмкіндік береді. Егер сіздің «Экспорт» өніміңіз болса, онда «Экспорт импорт мәліметтері» сіздің өніміңізді басқа елдерде қандай бағамен сатуға болатынын түсінуге көмектеседі.
Сауда деректері жаңа өнімдерді әзірлеу немесе қолданыстағы өнімдерді жетілдіру үшін де пайдалы. «Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз Қазақстан нарығына жаңадан келіп жатқан инновациялық өнімдерді немесе тұтынушылар арасында танымал болып келе жатқан трендтерді анықтай аласыз. Бұл сізге өз өндірісіңізді осы трендтерге бейімдеуге немесе нарықтағы бос орындарды толтыратын жаңа өнімдерді ұсынуға мүмкіндік береді. Мысалы, егер белгілі бір технологиялық өнімнің «Импорты» тұрақты өсіп жатса, бұл жергілікті өндірісті дамыту үшін ықтимал нарықты көрсетеді.
Бұл – «Сауда деректерінің» ең маңызды функцияларының бірі. «Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз нақты бір өнімді «Импорттайтын» компаниялардың тізімін ала аласыз. Бұл сіздің өніміңізді немесе қызметіңізді қажет ететін әлеуетті «Сатып алушыларды табудың» тікелей жолы. Бұл әсіресе «Экспорт» әлеуеті бар қазақстандық компаниялар үшін өте құнды. Сіз өзіңіздің өніміңізге ұқсас өнімдерді импорттайтын шетелдік компанияларды анықтап, оларға тікелей коммерциялық ұсыныстар жасай аласыз. Бұл «сатып алу сұраныстары» мен «бизнес сұраныстарын» қанағаттандырудың ең тиімді жолы.
Сауда деректерін мұқият талдау арқылы сіз өзіңіздің өніміңізге немесе қызметіңізге мүдделі әлеуетті «Сатып алушыларды» анықтай аласыз. Бұл процесс «даладағы інжу-маржанды» іздеумен тең. Дұрыс құралдар мен әдістерді қолдана отырып, сіз бұл процесті жеңілдете аласыз.
Алдымен, сіз кімге сатқыңыз келетінін нақты анықтауыңыз керек. Қай елдерде сіздің өніміңізге сұраныс бар? Өнімнің түріне, сапасына және бағасына қарай қай аймақтар перспективалы? Мысалы, егер сіз астық экспорттаушы болсаңыз, «Импорт деректерін іздеу» арқылы астық импорттайтын елдерді, оның ішінде Қытай, Орта Азия елдері немесе Таяу Шығыс сияқты аймақтарды анықтауыңыз қажет. Бұл сізге ресурстарды ең перспективалы нарықтарға бағыттауға көмектеседі.
Сауда деректерінің көпшілігі HS (Harmonized System) кодтарына негізделген. Бұл тауарларды халықаралық деңгейде жіктеу үшін қолданылатын стандартталған жүйе. Сіздің өніміңіздің нақты HS кодын білу «Импорт деректерін іздеу» кезінде дұрыс ақпаратты табудың кілті болып табылады. Мысалы, егер сіз күнбағыс майын экспорттағыңыз келсе, оның HS кодын тауып, сол код бойынша «Импорт» және «Экспорт» деректерін іздеңіз. Сонымен қатар, қазақша және орысша негізгі сөздерді («күнбағыс майы», «подсолнечное масло») пайдалану да қосымша ақпарат беруі мүмкін.
Қазіргі таңда «Сауда деректеріне» қол жеткізуге мүмкіндік беретін көптеген платформалар мен деректер қорлары бар. Олар мемлекеттік статистикалық агенттіктерден бастап, жеке коммерциялық деректер провайдерлеріне дейін болуы мүмкін. Бұл платформалар «Кедендік декларация деректері» мен жүкқұжаттарды жинақтап, оларды талдауға ыңғайлы форматта ұсынады. Осы платформаларда «Импорт деректерін іздеу» функциясын пайдаланып, өзіңіздің HS кодыңызды немесе негізгі сөздеріңізді енгізіңіз. Нәтижесінде сіз белгілі бір тауарды «Импорттайтын» компаниялардың тізімін, олардың «Импорт» көлемін, жиілігін және жеткізуші елдерін көре аласыз.
Деректерді зерттегеннен кейін, сіздің өніміңізге ең қолайлы «Сатып алушыларды» анықтауыңыз керек. Мұнда бірнеше критерийді ескеру қажет:
Бұл сүзгілерді қолдану арқылы сіз өзіңіздің мақсатты «Сатып алушылар» тізімін тарылта аласыз. Бұл тізім «сатып алу сұраныстары» мен «импорттық сұраныстарды» анықтауға көмектеседі.
Әлеуетті «Сатып алушыларды» анықтағаннан кейін, олармен байланысу үшін ақпарат жинау қажет. Сауда деректері платформалары көбінесе компания атауларын ұсынғанымен, байланыс деректері (телефон, электронды пошта, веб-сайт) қосымша зерттеуді қажет етуі мүмкін. LinkedIn, компаниялардың ресми веб-сайттары немесе салалық каталогтар сияқты ресурстарды пайдаланып, қажетті ақпаратты таба аласыз. Бұл қадам «Сатып алушыларды табу» процесінің ең соңғы және шешуші бөлігі болып табылады.
«Сауда деректерін» талдау арқылы жиналған ақпарат негізінде, сіз әрбір әлеуетті «Сатып алушы» үшін жекелендірілген ұсыныс дайындай аласыз. Олардың «Импорт» тарихын, қажеттіліктерін және бәсекелестерінен «Импорт» жасайтын өнімдердің сипаттамаларын ескере отырып, сіз оларға неге сіздің өніміңіздің тиімді екенін дәлелдей аласыз. Мысалы, егер сіз олардың бәсекелесінен жоғары бағамен «Импорт» жасап жатқанын байқасаңыз, сіз өзіңіздің өніміңізді бәсекеге қабілетті бағамен ұсынып, артықшылықтарды көрсете аласыз. Бұл «сатып алу сұраныстарына» жауап берудің ең тиімді тәсілі.
«Сауда деректері» тек «Сатып алушыларды табуға» ғана емес, сонымен қатар сенімді «Тауар жеткізушілерді іздеуге» және жаңа «Экспорт» нарықтарын анықтауға көмектеседі. Қазақстандық бизнес үшін бұл шикізатты немесе дайын өнімдерді тиімді бағамен «Импорттау» мүмкіндігін білдіреді.
Егер сіз белгілі бір өнімді «Импорттауды» жоспарласаңыз, «Экспорт импорт мәліметтері» арқылы сіз сол өнімді әлемдік нарыққа шығаратын негізгі «Экспорттаушыларды» және олардың жеткізу көлемін анықтай аласыз. Бұл сізге әлеуетті жеткізушілердің тізімін жасауға және олардың сенімділігін, жеткізу тұрақтылығын және баға саясатын бағалауға мүмкіндік береді. Мысалы, егер сіз Қазақстанға электроника «Импорттауды» жоспарласаңыз, Қытайдан немесе Оңтүстік Кореядан келетін «Экспорт» деректерін талдап, ірі жеткізушілерді анықтай аласыз. Бұл «Тауар жеткізушілерді іздеу» процесін айтарлықтай жеңілдетеді және тәуекелдерді азайтады.
Қазақстандық өнімдерді әлемдік нарыққа шығару үшін «Экспорт импорт мәліметтері» таптырмас құрал. Сіз өзіңіздің өніміңізге ұқсас тауарларды «Импорттайтын» елдерді анықтап, олардың нарығындағы сұранысты бағалай аласыз. Мысалы, егер Қазақстан астық өнімдерін экспорттаса, сіз астық импорттайтын елдердің тізімін алып, олардың қайсысы сіздің өніміңізге ең қолайлы екенін анықтай аласыз. Бұл сізге жаңа «Экспорт» бағыттарын ашуға және өнімдеріңізді әлемдік нарықта ілгерілетуге көмектеседі.
«Сауда деректері» жеткізушілердің баға ұсыныстарын салыстыруға және ең тиімді келісімшарттарды жасауға мүмкіндік береді. Сіз белгілі бір өнімнің әртүрлі елдерден «Импортталған» бағаларын талдап, орташа нарықтық бағаны анықтай аласыз. Бұл ақпарат жеткізушілермен келіссөздер жүргізуде сіздің позицияңызды нығайтады және артық төлем жасаудан сақтайды. Бұл әсіресе үлкен көлемде «Импорт» жасайтын компаниялар үшін үлкен үнемдеуге әкелуі мүмкін.
«Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз жеткізушілердің жеткізу уақытын, маршруттарын және логистикалық ерекшеліктерін түсіне аласыз. Бұл сізге сатып алу процесін оңтайландыруға, жеткізу уақытын қысқартуға және логистикалық шығындарды азайтуға көмектеседі. Мысалы, егер сіз белгілі бір тауарды «Импорттауды» жоспарласаңыз, оны қай жеткізушіден және қандай маршрутпен жеткізген тиімді екенін алдын ала біле аласыз. Бұл сіздің бизнес процестеріңізді тиімдірек етеді.
Қазақстанның географиялық орналасуы мен экономикалық ерекшеліктерін ескере отырып, «Сауда деректерін» дұрыс қолдану жергілікті кәсіпкерлерге үлкен артықшылықтар береді. Еуразиялық экономикалық одаққа мүшелік, Қытай мен Еуропа арасындағы транзиттік дәліз ретіндегі рөлі біздің елге ерекше мүмкіндіктер береді.
ЕАЭО аясында Қазақстан, Ресей, Беларусь, Қырғызстан және Армения арасында тауарлардың еркін қозғалысы жүзеге асырылады. Бұл одақ ішіндегі «Импорт» және «Экспорт» операциялары үшін «Кедендік декларация деректері» ерекшеліктері бар. Одақ ішіндегі сауда деректерін талдау қазақстандық компанияларға көрші елдердегі «Сатып алушыларды табуға» және «Тауар жеткізушілерді іздеуге» мүмкіндік береді. Мысалы, егер сіз Ресейдегі белгілі бір өнімге деген сұранысты анықтасаңыз, сіз осы нарыққа «Экспорт» жасауды қарастыра аласыз. Бұл аймақтық интеграцияны тиімді пайдаланудың бір жолы.
Қазақстан «Бір Белдеу – Бір Жол» бастамасының маңызды бөлігі болып табылады, бұл оны Қытай мен Еуропа арасындағы негізгі транзиттік дәлізге айналдырады. Бұл транзиттік ағындар туралы «Сауда деректері» Қазақстан үшін жаңа логистикалық және сауда мүмкіндіктерін ашады. Транзиттік тауарлардың құрамын, көлемін және бағыттарын талдау арқылы сіз транзиттік қызметтерді ұсыну немесе осы ағындармен байланысты жаңа бизнес ашу мүмкіндігін таба аласыз. Бұл Қазақстанның «Импорт» және «Экспорт» әлеуетін арттыруға ықпал етеді.
Қазақстанның бай табиғи ресурстары мен ауыл шаруашылығы әлеуеті бар. «Экспорт импорт мәліметтері» арқылы сіз қазақстандық өнімдерге (мысалы, астық, ет, мұнай өнімдері, металдар) әлемдік нарықтағы сұранысты анықтай аласыз. «Импорт деректерін іздеу» арқылы осы өнімдерді «Импорттайтын» елдерді және олардың «Сатып алушыларын табуға» болады. Бұл қазақстандық өндірушілерге өз өнімдерін халықаралық нарыққа шығару үшін нақты мақсаттар қоюға көмектеседі. «Кедендік декларация деректері» осы экспорттық тауарлардың шығуын және баратын жерін бақылауға мүмкіндік береді.
Ішкі нарықтағы сұранысты қанағаттандыру үшін «Импорт» операциялары да маңызды. «Импорт деректерін іздеу» арқылы сіз Қазақстанға қандай тауарлардың көбірек келіп жатқанын, олардың негізгі жеткізушілерін және бағаларын көре аласыз. Бұл жергілікті кәсіпкерлерге ішкі нарықтағы бос орындарды анықтауға және оларды толтыру үшін жаңа «Импорт» бағыттарын іздеуге көмектеседі. Мысалы, егер белгілі бір тұтыну тауарының «Импорты» тұрақты өсіп жатса, бұл оны жергілікті өндіріспен алмастыру немесе жаңа жеткізушілерден «Импорттау» мүмкіндігін білдіреді.
«Сауда деректерінің» әлеуетін толық пайдалану үшін кейбір қиындықтарды еңсеріп, үздік тәжірибелерді қолданған жөн. Кез келген «даланың» өз «тұзақтары» бар, сондықтан сақ болу маңызды.
Сауда деректерінің дәлдігі әртүрлі дереккөздерге байланысты өзгеруі мүмкін. Кейбір деректер толық болмауы немесе қателіктер болуы мүмкін. Сондықтан, бір дереккөзге ғана сеніп қалмай, бірнеше көзден алынған ақпаратты салыстыру маңызды. Мысалы, «Кедендік декларация деректері» әдетте ең дәл болып саналады, бірақ олардың қолжетімділігі мен құны әртүрлі болуы мүмкін. «Импорт деректерін іздеу» кезінде деректердің жаңартылу жиілігіне де назар аударыңыз.
Үлкен көлемдегі «Сауда деректерін» талдау арнайы білім мен дағдыларды қажет етеді. Деректерді дұрыс түсіндіру, трендтерді анықтау және стратегиялық қорытындылар жасау үшін талдаушыларға немесе арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуге инвестиция салу қажет болуы мүмкін. Қазақстандық компаниялар үшін бұл саладағы мамандарды даярлау немесе сыртқы кеңесшілерді тарту маңызды.
Кейбір елдерде «Сауда деректеріне» қатысты қатаң құпиялылық ережелері бар, әсіресе жеке компаниялардың нақты мәліметтеріне қатысты. «Импорт деректерін іздеу» кезінде заңды және этикалық нормаларды сақтау маңызды. Қазақстанның «Кеден» заңнамасы мен ЕАЭО ережелерін мұқият оқып шығу керек.
«Экспорт импорт мәліметтері» өте үлкен көлемде болуы мүмкін, бұл оларды сақтауды және өңдеуді қиындатады. Бұл үшін арнайы деректер базасы жүйелері немесе бұлттық шешімдер қажет болуы мүмкін. Деректерді тиімді басқару оларды талдау процесін жеңілдетеді.
Қорытынды
«Сауда деректері» – бұл қазақстандық бизнес үшін «Импорт» және «Экспорт» нарықтарындағы «даланың» әрбір «бұрышын» зерттеуге мүмкіндік беретін күшті құрал. «Импорт деректерін іздеу», «Сатып алушыларды табу», «Тауар жеткізушілерді іздеу» және «Кедендік декларация деректері» арқылы нарықты терең түсіну – бұл бәсекелестік артықшылыққа жетудің және тұрақты өсудің негізі. Бұл ақпаратты тиімді пайдалану арқылы қазақстандық кәсіпкерлер жаңа мүмкіндіктерді ашып, әлемдік сауда аренасында өз орындарын нығайта алады. Есіңізде болсын, ақпарат – бұл жаңа «дәуірдің» «алтыны», ал оны дұрыс пайдалану сіздің бизнесіңізді «шарықтатып» жібереді.
Сауда деректері – бұл елдер арасындағы тауарлар мен қызметтердің қозғалысы туралы толық ақпарат. Қазақстандық бизнес оны нарықты талдау, бәсекелестерді зерттеу, жаңа «Сатып алушыларды табу» және «Тауар жеткізушілерді іздеу» үшін пайдалана алады.
«Импорт деректерін іздеу» арқылы қазақстандық компаниялар нарықтағы сұраныстың динамикасын түсінеді, жаңа өнімдерге деген қажеттілікті анықтайды және әлеуетті «Сатып алушыларды» табады. Бұл оларға өнім ассортиментін кеңейтуге және «Экспорт» мүмкіндіктерін зерттеуге көмектеседі.
«Сатып алушыларды табу» үшін «Кедендік декларация деректері» және жүкқұжат (Bill of Lading) деректері өте тиімді. Олар компания атауларын, «Импорт» көлемін және жеткізу жиілігін анықтауға мүмкіндік береді.
«Кедендік декларация деректері» Қазақстанның «Импорт» және «Экспорт» операциялары туралы ең дәл ақпаратты береді. Ол нарықтың мөлдірлігін арттырады, бәсекелестерді талдауға және баға стратегиясын оңтайландыруға көмектеседі.
«Экспорт импорт мәліметтерін» талдау арқылы сіз белгілі бір өнімді «Экспорттайтын» елдерді және олардың негізгі жеткізушілерін анықтай аласыз. Бұл сізге сенімді «Тауар жеткізушілерді іздеуге» және тиімді келісімшарттар жасауға көмектеседі.
Сауда деректері бәсекелестердің жеткізу тізбегін, баға стратегиясын және нарықтағы үлесін түсінуге мүмкіндік береді. Бұл ақпарат сізге өз стратегияңызды реттеуге және нарықта бәсекеге қабілетті болуға көмектеседі.
Қазақстанда сауда деректеріне мемлекеттік статистикалық агенттіктер арқылы немесе коммерциялық деректер провайдерлерінің платформалары арқылы қол жеткізуге болады. «Кеден» органдарының ресми ақпараттары да маңызды дереккөз болып табылады.
Негізгі қиындықтарға деректердің дәлдігі мен толықтығы, оларды талдауға арналған біліктілік, құпиялылық мәселелері және деректердің үлкен көлемін басқару жатады.
Өзіңіздің өніміңізге ұқсас тауарларды «Импорттайтын» елдерді анықтау үшін «Экспорт импорт мәліметтерін» талдау керек. Бұл сізге потенциалды «Экспорт» нарықтарын және олардағы «Сатып алушыларды табуға» көмектеседі.
Үздік тәжірибелерге сенімді дереккөздерді таңдау, деректерді үнемі жаңартып отыру, мамандандырылған құралдарды пайдалану, сарапшылармен кеңесу және деректерді бизнес стратегиясына біріктіру жатады.