TurkExim Konşimento Verisi | İthalatçı & İhracatçı Firma Arama  IMPORTERS & EXPORTERS & IMPORT EXPORT CUSTOMS DATA & BILL OF LADING SEARCH ENGINE  HOW TO USE TURKEXIM DEMO VERSION  
.

Fas 'a Sanayi Ürünleri İhracatı

FAS 'A SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATI 



 BayrakArma 

Giriş

Ülkemiz ile Fas Krallığı arasında 7 Nisan 2004 tarihinde akdedilen Serbest Ticaret Anlaşması 
(STA) 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, Anlaşmaya ekli Protokol hükümlerine göre 
uygulanan gümrük vergi oranlarının karşılıklı olarak iki ülke arasında tedricen indirilmesi 1 Ocak 
2015’te tamamlanacaktır.


Demir Çelik

Sanayileşme sürecindeki ülkeler için demir çelik sektörünün yadsınamaz bir önemi 
bulunmaktadır. 

Metal eşya sanayii, tarımsal makine sanayii, deniz ve motorlu kara ulaşım araçları sanayii, inşaat 
sanayii, elektrikli ve elektriksiz makine sanayileri gibi pek çok sanayi dalı demir çelik sektöründen 
hammadde temin etmektedir.

Sanayisini geliştirmeyi hedefleyen Fas için demir çelik ürünleri önemli bir hammadde niteliğindedir. 
Fas’ın demir/alaşımsız çelikten yarı mamül ithalatı 2011 yılında 443 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. 
Ülkemizin bu ürün grubu için Fas’a ihracatı 2011 yılında bir önceki yıla oranla % 30 oranında artarak 
76,8 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.



Elektrikli Makineler ve Kablolar
İzole Tel ve Kablo

Ülkemizin, elektrikli makineler sektör ihracatında en büyük pay izole tel ve kablo alt sektörüne aittir. 
Türkiye 2011 yılında 2.314 milyon dolarlık izole tel ve kablo ihracı gerçekleşmiştir. İzole tel ve 
kablolar 2009 yılındaki 1,4 milyar dolarlık ihracat hacmiyle en önemli kalem olmuştur.
Fas 2011 yılında 384 milyon $ tutarında izole tel ve kablo ithal etmiş olup Türkiye'nin Fas'a ihracatı 
1,9 milyon $ olup, bu rakam Türkiye'nin potansiyelini yansıtmaktan uzaktır. Diğer taraftan ülkemizin 
Fas ve izole tel ve kablo ihracatının 2010 – 2011 yılları arasında % 110 oranında artış göstermiş 
olması ülkemiz açısından umut vaat edicidir.

Fas’ın izole tel ve kablo sektöründeki en önemli tedarikçi ülkeleri ise Fransa, Almanya, , İtalya, 
Portekiz ve İspanya’dır. Fas’ın izole tel ve kablo ithalatında yıldan yıla artış görülmektedir. Örneğin, 
2010-2011 yılında Fas’ın bu sektördeki ithalatı % 37 arttığı görülmektedir. Yaşanan artışta izole tel 
ve kablo sektöründe uygulanan düşük gümrük vergilerinin de rolü bulunmaktadır. 

İnşaat Malzemeleri

Fas inşaat sektörü son yıllarda önemli ölçüde büyüme kaydetmiştir. Devletin konut sektörü, yol 
yapımı, havaalanının genişletilmesi, Tanger Med Limanı’na üçüncü konteynır terminalinin yapılması, 
yeni hastane ve okul yapımları ve turizm alanındaki projeleri sektöre ivme kazandırmaktadır.
 
İnşaat ve taahhüt sektörü ülke ekonomisinde GSYİH katkısı ve istihdam içindeki payı dikkate 
alındığında önemli bir sektör konumundadır.
 
Bu alanda faaliyet gösteren 5.000 firmanın %35’i Kazablanka, Rabat ve Kenitra şehirlerinde 
yoğunlaşmış olup, yüzde 15’lik kısmı da Fes ve Meknes şehirlerinde yerleşiktir. Dolayısıyla bu beş 
şehir sektördeki kuruluşların yarıya yakınını barındırmaktadır.

Kağıt ve Karton Ürünleri
Kağıt, Karton Esaslı Kutu, Kılıf, Torba, vb. Eşya

Fas’ın kağıt, karton esaslı kutu, kılıf, torba, vb. eşya ithalatı 2011 yılında 53 milyon $ olarak 
gerçekleşmiştir. Ülkemizin Fas’a ihracatı da 2011 yılında 2010 yılı ile karşılaştırıldığında yaklaşık % 
32 oranında büyüme kaydetmiştir.

 
Fas, kağıt, karton esaslı kutu, kılıf, torba, vb. eşya ithalatını ağırlıklı olarak Suudi Arabistan, 
Avusturya, İspanya ve Fransa’dan yapmaktadır.


 Kumaş


 Ülkemiz bu ülkenin hazır giyimcilerinin önemli tedarikçisi konumundadır. İthalatımız incelendiğinde 
ise Fas’ın sektördeki genel ticaretine paralel bir şekilde hemen hemen tamamının hazır giyim 
ürünlerinden oluştuğu görülmektedir.
 
Önümüzdeki dönemde mevcut ticaretin iki ülke arasındaki serbest ticaret anlaşmasının yıllara 
yayılmış bulunan uygulama takviminin de olumlu etkisi ile bir miktar daha artması beklenmelidir.

Bununla birlikte, DTÖ anlaşmaları çerçevesinde azalan gümrük vergileri, serbestleşen dış ticaret 
rejimleri ve ülkede son yıllarda benimsenen daha liberal ekonomik politikaların bir sonucu olarak 
artan dış ticaret açığı Fas kamuoyunu endişelendirmekte ve gümrüklerde ticaretin kontrol altına 
alınmasına yönelik gümrük kıymeti benzeri korumacı uygulamalar ticareti zorlaştırıcı önlemler olarak 
karşımıza çıkmaktadır.

Benzeri dezavantajların bertaraf edilerek kalıcı bir ticaret artışı sağlanabilmesi ve ülkenin sunduğu 
fırsatlardan azami oranlarda yararlanılabilmesinin sektörün bu ülkede yatırım/üretim imkanlarını 
değerlendirmesi, ortak projeler oluşturulması ile mümkün olabileceği değerlendirilmektedir. Büyük 
batılı yatırımcının da tercih ettiği bu işbirliği şekli aynı zamanda pazar çeşitlenmesine önem veren 
sektörümüzün başta Fas menşeli mallara tercihli ticaret imkanı veren ABD ve Afrika ülkeleri (özellikle 
Batı Afrika) pazarlarına girişte kolaylık sağlayacağı şeklinde değerlendirilmektedir.

Mobilya

Fas mobilya sanayii ağırlıklı olarak geleneksel bir yapı sergilemekte olup, belirgin bir sektörel 
kümelenme görülmemektedir. Yerel üretimin belirleyici özelliği küçük işletmeler/fabrikalar şeklinde ve 
zanaat geleneği ile sınırlı sayıda, tüketici tercihlerine göre üretim yapan firmalardan oluşmasıdır. Fas 
el işçiliğinin sergilendiği geleneksel Fas salonlarının köşeli oturma grupları ve dolapları daha çok 
buralarda üretilir. Son yıllarda yerel mobilya üreticilerinin yanı sıra artan oranda yabancı firmalar da 
pazarda yer almaya başlamıştır. Özellikle üst gelir grubuna hitap eden mobilyalarda, İtalya, İspanya 
ve Fransa dikkat çekerken Çin, Endonezya, Malezya ve Tayvan da alım gücü düşük tüketiciye yönelik 
ürünlerle pazarda yerlerini almışlardır.
 
Fas ekonomik gelişimi için turizm şüphesiz çok önemli bir yere sahip ve bunun doğal bir sonucu olarak devlet 
turizmin geliştirilmesi için çok önemli projeleri hayata geçirmiş durumdadır. Ülkenin Marakeş, 
Agadir ve Tanja gibi turistik kıyı bölgeleri başta olmak üzere önemli merkezlerde yapılan büyük 
konaklama, otel ve lüks konut projeleri kontrat mobilya (contract furniture) sektörü için potansiyel arz 
etmektedir. Diğer taraftan güneşli gün sayısının fazla olmasına bağlı olarak açık havada geçirilen zamanın 
fazla olduğu”kafe” kültürünün yaygın olduğu ve kafelere yönelik bahçe mobilyası ihracatında Fas önemli 
bir pazar olarak görülmektedir.
 
Fas genel olarak mobilya sektöründe ithalatçı konumundadır. Diğer taraftan, ülke sahip olduğu coğrafi 
avantajı da kullanarak diğer Afrika ülkelerine yönelik re-eksport imkanı da sunmaktadır.
 
Türkiye 2011 yılında 632 milyon dolarlık oturmaya mahsus mobilya ihraç ederken bunun 2,4 milyon doları 
Fas'a gerçekleşmiştir. Bu ürün faslında Fas'ın 2011 yılındaki ithalatı 103 milyon dolar olup Türkiye bu 
pazarda potansiyelinin altında kalmıştır. Fransa, İtalya ve Çin pazardaki en güçlü ülkelerdir. 

 Müteahhitlik Hizmetleri



Konut inşaatı özellikle şehirlerdeki “ekonomik konut” ihtiyacına paralel olarak son dönemde bir gelişme 
kaydetmiştir. Bununla birlikte finansman temini konusu toplu konut inşaatlarını yavaşlatan en önemli 
sorundur. Bu nedenle Fas devleti artan bir şekilde özel sektöre destek olmaktadır. Özel sektöre sağlanan 
finansal destekler yanında kamuda yapısal bir takım tedbirler de hayata geçirilmiş ve yedi ayrı kamu 
inşaat firması Al Omrane Holding çatısı altında sosyal toplu konut projelerinin daha etkin yürütülmesi 
hedefi doğrultusunda birleştirilmiştir. Ayrıca,  gecekondu dönüşüm programları ve kamu-özel sektör 
işbirliği yaklaşımı dahilinde kamu arazileri indirimli bedelle özel inşaat firmalarına tahsis edilerek ekonomik 
konut inşaatı özendirilmektedir.

Teknik Müşavirlik Sektörü

Teknik müşavirlik sektörü Fas’ın Fransız etki bölgesindeki bir ülke olması nedeniyle genelde Fransız 
firmaları veya fransız ortaklıkları kontrolündedir. Ülkedeki inşaat standartlarının da Fransız mevzuatı 
çerçevesinde belirleniyor olması, ihale dosyalarının ilgili idareler tarafından Fransızca olarak talep edilmesi 
Fransız müşavirlik firmalarının etkisinin artmasına neden olmaktadır.

 
Dolayısıyla önemli bir Fransızca ve Fransız ihale sistemi bilgisi (ihale dosyalarının hazırlanmasında, teknik 
düzenlemeler... vb) alt yapısına sahip olmayan yabancı şirketlerin ülkede başarılı olma şansı oldukça azdır.

Otomotiv Ana ve Yan Sanayi

Fas otomotiv sektörü 2011 yılında, yaklaşık 1,26 milyar ABD Dolara ulaşan ithalat hacmine sahip olup 
Türkiye’nin Fas’a ihracatı bu sektörde 39,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Fas otomotiv sektörü en genel itibariyle otomobil ve ticari araç montaj sanayi ve yedek parça imalatı 
olmak üzere iki başlık altında değerlendirilebilir.
 
Sektörün en önemli faaliyet alanı olan otomobil ve hafif ticari araç montajı Fas Otomobil Üretim Şirketi 
(Société marocaine de construction automobile –SOMACA) tarafından yapılmaktadır. 1959 yılında kurulan, 
uzun yıllar boyunca Fiat modellerinin (2004 yılına kadar Uno, Palio) montajını yapan firmanın bugün yüzde 
80’den fazla hissesi Fransız Renault şirketine ait olup kamuya ait kısmı özelleştirme kapsamında 2003 ve 
2004 yıllarında Fransız firmasına satılmıştır.

Yedek parça üretimi ülkede halihazırda büyük kısmı Tanger Serbest Bölgesi ile Casablanca-Rabat kıyı 
şeridinde yerleşik 60 kadar firma tarafından gerçekleştirilmekte ve 35 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. 
Başlıca kablo, plastik parçalar, amortisör, filtre ve egzos boruları imalatından oluşan yan sanayi üretiminin 
önemli kısmı ihraç edilmektedir.

Sektör açısından son dönemdeki en heyecan verici gelişme 2008 yılı başında Fas Hükümeti tarafından, 
ülkenin kuzeyinde yer alan Tanger-Med Serbest bölgesinde yıllık 400 bin araç üretim kapasiteli bir üretim 
tesisi kurulması maksadıyla Renault-Nissan firması ile imzalanan anlaşmadır. Ancak, üretiminin önemli 
bölümünü ihraç etmesi öngörülen ve 2013 yılında faaliyete geçmesi planlanan yatırımdaki Nissan payı 
küresel kriz nedeniyle askıya alınmıştır. Renault firmasının ise yatırım planına sadık kalacağı açıklanan 
proje kapsamında ülkede yan sanayii üretiminin geliştirilmesi de hedeflenmektedir. Otomotiv sektörü Fas 
hükümeti tarafından stratejik bir sektör olarak kabul edilmekte ve kalkınma programının önemli bir halkası 
olarak değerlendirilmektedir. Bu çerçevede özellikle yabancı sermaye yatırımlarının başta Tanger Serbest 
Bölgesi olmak üzere ülkeye getirilmesine öncelik verilmektedir. Halihazırda onbeşe yakın yabancı firmanın 
faaliyet gösterdiği serbest bölgeye daha fazla yatırım yapılması maksadıyla bir aksiyon planı 
hazırlanmaktadır. Tamamen ihracata dönük bir üretim hedeflemesinin yapıldığı plan dahilinde; biri serbest 
bölgede, diğeri ülkenin batısındaki Kenitra şehrinde toplam 600 hektralık alan üzerinde iki “Automotive 
City” kurulmasıyla sektörde 2015 yılına kadar 15 bin yeni iş imkanı yaratılması hedeflenmektedir.

Sektörün ulusal ekonomiye katkısının arttırılması maksadıyla bazı vergi avantjları da uygulamaya 
konulmuştur Buna ilave olarak, sektör yatırımları ülkedeki tercihli diğer bazı sektör yatırımları ile birlikte 
yatırım fonu desteklerinden yararlanabilmektedir (örneğin, Hasan II Yatırım Fonu kaynaklarından toplam 
yatırım bedelinin yüzde 10’una kadar malzeme ve arsa desteği sağlanması).
 
Sonuç olarak sektöre yönelik olarak önemli iş imkanları mevcut olmasının yanında ortak üretim projelerinin 
hayata geçirilmesi halinde ulusal düzeydeki desteklerden yararlanılması da mümkün bulunmaktadır.

Tarım Alet ve Makineleri

Fas’ın 2011 yılı hasat ve harman biçme makineleri ithalatı yaklaşık 25 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. 
Başlıca tedarikçi ülkeler ise, Almanya, Brezilya ve İtalya’dır.
Fas tarım sektörünün modernizasyonuna önem vermekte olup, halen ilkel hasat tekniklerinin kullanıldığı 
bölgeler bulunmaktadır. Meknes Şehri’nde düzenlenen SIAM Fuarı ülkenin en büyük fuarı olarak kabul 
edilmektedir.

Etiketler : Fas a ihracat , Fas sanayi ürünleri ihracatı , Fas a tarım alet ve makineleri ihracatı , Fas müteahhitlik hizmetleri ,
Fas a mobilya ihracatı , Fas kumaş ihracatı  , Fas beyaz eşya ihracatı 


Yorumlar - Yorum Yaz
.