ELEKTROMANYETİK UYUMLULUK (EMC) NEDİR?
Elektromanyetik uyumluluk, elektromanyetik enerjinin oluşması, iletilmesi ve alınması durumlarında sağlanan ve elektromanyetik açıdan bir girişim oluşturmayacak her türlü etki olarak tanımlanabilir. Oluşan standartlar sonucunda elektronik ürünün pazarlanabilmesi açısından elektromanyetik uyumluluğu çok önemli kriter haline gelmiştir. Eğer bir ürün herhangi bir ülkenin koşullarını sağlamıyorsa,ürün o ülkede satılamaz.
Teknolojinin gelişimi sonucunda, sistem veya cihaz tasarımında elektromanyetik uyumluluk, diğer tasarım kriterleri kadar önemli bir tasarım kriteri haline gelmiştir. 1996 yılından itibaren EMC standartları elektronik cihazlar için zorunlu hale getirilmiştir.
Bu yüzden ürünlerini satmak isteyen üreticilerin çeşitli testlerden geçerek cihazlarına “CE” sembolünü koymaları gerekmektedir.
EMC TESTİ NASIL YAPILIR?
Cihazların ya da sistemlerin bulunduğu ortamda oluşan elektromanyetik gürültüden ne kadar etkilendiğinin kontrolü emc testleri ile yapılmaktadır.
Kullandığımız elektronik cihazların sayısının ve hassasiyet seviyelerinin her gün arttığı günümüzde EMC testleri artık bir zorunluluk haline gelmiştir.
EMC laboratuvarında test ve belgelendirme hizmeti verilen ürün gruplarından bazıları:
- *Elektrik Ev Aletleri
- *Elektrikli Ticari Aletler
- *Aydınlatma armatürleri
- *Profesyonel ve Endüstriyel Cihazlar
- *Ölçüm ve Kontrol Cihazları
- *Medikal cihazlar
EMC, standartları uygulandığı yere, standartlara uygun ayırma sistemleri vardır Bu standartlar bütün ülkelerde kabul görmüştür. Sivil standartlar askeri ürünler için de tasarlanmıştır.
EMC KAPSAMASINDAKİ TESTLER
- *Radyo ve telekomünikasyon cihazları
- *Otomotiv Elektroniği
- *Tıbbbi Cihaz
- Bilişim Epikmanı
- *Ev aletleri ve elektrikli aletler (ev veya sanayii tipi)
- *Aydınlatma
- *Laboratuvar ekipmanı
- *Elektrikli oyuncaklar
- *Ağır endüstri ürünleri
- *İnşaat malzemeleri ve ekipmanları
- *Güvenlik sistemleri ve alarmlar
- *Demiryolu Ekipmanları
- *Sağlık, fitnes ve güzellik ürünleri Testleri
İNGİLİZCE KARŞILIKLARI
*Antenna immunity to RF voltage (S2b)
*Antenna input immunity (S1)
*Antenna screening effectiveness (S4)
*Conducted disturbances immunity
*Conducted emissions (continuous and discontinuous interference)
*Electrostatic discharge (ESD) immunity
*Electrical disturbances from conduction and coupling immunity for vehicles
*Electrical fast transient / burst immunity
*Harmonic current emission
*Harmonics and interharmonics immunity
*Immunity from radiated fields (S3)
*Immunity to induced voltages (S2a)
*On-site EMC testing
*Power frequency magnetic field / oscillatory waves immunity
*Power interference
*Power supply conditioning
*Radiated emissions and EMF
*Radiated field immunity
*Voltage fluctuation / flicker
*Voltage surge immunity
*Voltage dips / interruptions immunity
EMC TEST LABORATUVARI
Tüm elektrikli, elektronik ve elektromekanik cihazlar,
çalışırken çevreye bir miktar elektromanyetik enerji yayar.
Ortaya çıkan veya ortamda var olan bu enerjiden cihazların
etkilenmesine “elektromanyetik girişim” denir.
Cihazların havaya yaydığı uzaysal ışıma ile gerçekleşebileceği
gibi cihazın içinden çıkan kablolardan iletkenlik yoluyla da oluşabilir.
Elektromanyetik uyumluluk ise, bir cihaz veya sistemin elektromanyetik
ortamda, bir girişime neden olmadan ve bir girişimden etkilenmeden
çalışmaya devam etmesidir. Başka bir ifadeyle, cihaz veya sistemin
çalışıyorken diğer cihaz veya sistemleri etkilememesi ve onların
çalışmasından etkilenmemesi olarak da söylenebilir.
Mobilite olarak hem komponent hem de araç için gerekli olan kapsamında,
EMC testlerini gerçekleştirerek Avrupa’dan E tip onay belgesi sunabilmekteyiz.
Motorlu Taşıtlar – Radyo Parazit Giderici Donanımlar Konusunda Taşıtların Onayı İle İlgili Hükümler
EMC, elektrik ve elektronik cihazların çevredeki diğer
elektrik ve elektronik cihazlarla etkileşime neden olmaları ya da diğer cihazların
etkileşimine maruz kalmalarına yönelik temel koşulları belirler.
Araçların çevresinde hassas alıcıların ve kuvvetli vericilerin artması ile birlikte
araçlardaki elektromanyetik uyumluluk konusu önem kazanmış ve
zorunluluk haline gelmiştir.
Avrupa birliği içinde elektrik- elektronik cihazların tümü elektromagnetik
uyumluluk konusunda bu regülasyonu esas almak zorundadır.
YÖNETMELİĞİN KAPSAMI
EMC direktifi bünyesinde elektirik- elektronik elemanlar bulundurarak
elektromanyetik etkileşime neden olan ya da kendi görevi elektromanyetik
alanlardan etkilenebilen tüm elektrik- elektronik cihaz ve sistemleri kapsar.
Elektrik- elektronik cihazların yaklaşık tümü EMC direktifi kapsamına girer.
İstisnaları vardır.
EMC deneyleri; öngörülen askeri ve ticari standartlar uyarınca “tam yansımasız
oda”, “yarı yansımasız oda”, “açık saha deney alanı” ve “ekranlı odalar” içerisinde
gerçekleştirilmektedir. Tam / yarı yansımasız odalar; harici elektromanyetik
girişimlerden izole edilmiş ve içleri elektromanyetik soğutucu malzemelerle
kaplanmış özel ortamlardır. Ekranlı odalar ise sadece topraklanmış düz metal
plakalardan oluşan harici elektromanyetik girişimlerden izole edilmiş yapıya sahip odalardır.
EMC Laboratuvarında, ülkemizde nadir olarak kurulu bulunan büyük hacme
sahip tam ve yarı yansımasız odalar bulunmaktadır. Tam yansımasız oda içerisinde
700 MHz – 40 GHz frekans aralığında izotropik prob kalibrasyonları, yarı yansımasız
oda ve açık saha deney alanı birlikte kullanılarak 30 MHz- 40 GHz frekans
aralığında yönlü anten kalibrasyonları yapılabilmektedir.
EMC ÖLÇÜM CİHAZLARI
- Endüstriyel üretim cihazları,
- Mobil ve ticari radyo, telefon cihazları,
- Evlerde kullanılan radyo/TV alıcıları,
- Amatör radyo cihazları,
- Tıbbi ve bilimsel cihazlar,
- Evlerde kullanılan elektronik cihazlar,
- Bilgi teknolojilerine yönelik cihazlar,
- Radyo/TV vericileri
- Havacılık ve denizcilikte kullanılan radyolar,
- Haberleşme ağları ve ilgili cihazlar,
- Eğitimle ilgili elektronik cihazlar,
Flamanlı ve florasan lamba kullanan aydınlatma cihazları
elektromanyetik dalgalardan etkilenmesi, ama kendisinin
oluşturduğu elektromanyetikten etkilenmemesi gerekmektedir.
EMC testlerinin en önemli yeri; test düzeneği ve test koşullarıdır.
Test düzeneklerinin standartlarda verilen şekilde olması, test
sonuçlarının doğruluğu ve geçerliliği için birincil önceliklidir.
Bu izlenimde, EMC testleri özel test ortamları gerektirmektedir.
Yayınım testleri, cihazın bulunduğu ortama yaymış olduğu
elektromanyetik enerjiyi değerlendirirken, bağışıklık testleri,
ortamdaki elektromanyetik enerjinin cihazı ne derece etkilediğini
inceler. Bu iki temel konu, enerjinin “bağlaşım yoluna” göre de
“iletkenlik yoluyla” veya “uzaysal ışıma yoluyla” uygulanan 2 farklı test ile değerlendirilir.
Test Yapılabilen Ürün Standartları
- *EN 61000-6-1 Yerleşim Birimleri, Ticari ve Hafif sanayi ortamları için Bağışıklık Standardı
- *EN 61000-6-2 Endüstriyel çevreler için bağışıklık
- *EN 61000-6-3 Yerleşim Birimleri, Ticari ve Hafif Sanayi Ortamları İçin Emisyon Standardı
- *EN 61000-6-4 Endüstriyel Ortamlar İçin Emisyon Standardı
- *EN 60601-1-2 Elektrikli Tıbbî Cihazlar- Elektromanyetik Uyumluluk- Kurallar ve Deneyler
- *EN 55024Bilgi teknolojisi cihazları – Bağışıklık karakteristikleri
- *EN 62052-11Elektrik ölçme donanımı(a.a.) – Genel kurallar, deneyler: Sayaç
- *EN 55014-1 Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Aletler ve Benzeri Cihazlar İçin Özellikler- Yayılım
- *EN 55014-2 Elektromanyetik Uyumluluk-Ev ve Benzer Yerlerde Kullanılan Cihazlar, Aletler ve Benzer Cihazlar İçin Bağışıklık Kuralları- Ürün Aile Standardı
- *EN 61326Ölçme, Kontrol ve Laboratuvarda Kullanım İçin Elektrikli Cihazlar-Elektromanyetik Uyumluluk (EMU) Şartları
EMC NEDEN GEREKLİDİR?
Günlük hayatımızın büyük bir zamanını almaktadır. Hayatımızı etkileyen
özellikleri var. Yaşantımızın her zamanında gözlemleyebiliriz.
EMC testinin önemi, prize takılı televizyon ve farklı elektronik
cihazın birbirini etkileyerek televizyon ekranında dalgalanma yapması,
cep telefonlarının araç ABS sistemlerin etkilemesi, baskı devrelerde sızıntı,
cep telefonu ile konuşurken bilgisayarda gürültü oluşması gibi örnekler verilebilir.
Bütün bu olumsuzluklar ürünlerin hatalı çalışmasına yol açacağı gibi ciddi iş
kazalarına da sebep olmaktadır. Bu yüzden ''Elektromanyetik Uyumluluk''
ciddi önem taşımaktadır.
Zorunlu olarak eektronik aksamlı veya elektronik ürün, makinenin
pazarlanabilmesi için CE Belgesi- işaretlemesi uygun yapılmalıdır.
2014/30/AB Elektromanyetik uyumluluk yönetmenliği sınırları içinde
oluşan zorunlu standartlara göre uygun olması gerekmektedir.
Bu uygunluk standartlara göre test ve raporlamayla desteklenmelidir. |
