BEYAZ RUSYA GÜMRÜK VERGİLERİ & BEYAZ RUSYA DIŞ TİCARET MEVZUATI 

• Belarus-Kazakistan-Rusya Gümrük Birliği Ortak Gümrük Tarifesi  

BEYAZ RUSYA Yeni Gümrük Tarife Oranları  

Rusya Federasyonu'nun Dünya Ticaret Örgütü'ne üyeliğinin yürürlüğe girmesi ile

birlikte Belarus-Rusya-Kazakistan Gümrük Birliği Ortak Gümrük Tarifesi revize

edilmiştir.


Revize listeye aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

http://tsouz.ru/db/ettr/ettwto/Pages/default.aspx

Türkiye, söz konusu Gümrük Birliği'nin Tercihli Tarife uyguladığı ülkeler

arasındadır. Bu sebeple aşağıdaki sayfada yer alan ürünlerde ortak gümrük

tarifesinin %75'ini ödeyecektir:

http://tsouz.ru/db/ettr/Pages/tovRSiNRS2012.aspx

Not: Tercihli tarifeye tabi Gelişmekte Olan Ülkeler listesi için bkz. 

http://tsouz.ru/ db/ettr/Pages/RazvivStrani.aspx 

Dış Ticaret Politikası

Ülkede gerek Beyaz Rusya firmaları, gerek yabancı firmalar resmi olarak kayıt altına

alındıklarıgünden itibaren dış ticaret faaliyetinde bulunma hakkına sahiptir. Ülkenin Dış

Ticaret Mevzuatıtarife ve tarife dışı düzenlemeleri ve spesifik dış ticaret işlemlerini

içermektedir. Bazı ürünlerinihracatında söz konusu ürünlerin ihracında bir sakınca olmadığına

dair izin belgesi alınması ya da güvenlik, kalite, sağlık gibi standartların belgelenmesine

yönelik sertifikaların temin edilmesi gerekmektedir. 

Beyaz Rusya’da resmi olarak ithal-ikameci politikalar uygulanmaktadır. Tüketiciler, ithal mal

satınalmak yerine yerli malları kullanmaya teşvik edilmektedir. Perakendeci firmalar

mağazalarındabelirli oranda yerli üretim mallar bulundurmakla yükümlüdür.

1991’de bağımsızlığını kazanmadan önce dış ticaretinin %80’den fazlasını Sovyet

Cumhuriyetleri ile gerçekleştiren Beyaz Rusya’nın dış ticaretinde önem arz eden ülke grupları

bağımsızlık sonrası dönemde BDT üyesi ülkeler olmuştur. Bu süreçte ve yakın dönemde

özellikle Rusya Federasyonu ile çok büyük miktarda dış ticaret ilişkisinde bulunan Beyaz

Rusya dış ticaretinde bu ülkeye yoğun olarak bağımlıdır. AB ülkelerine olan yakınlık da bu

ülkelere yönelik dış ticaret için avantaj sayılmaktadır.

Özellikle 1990’lı yıllarda yapılan ticarette bavul ticareti önemli yer tutmaktadır. Özellikle

Türkiye’den Rusya ve Beyaz Rusya’ya yapılan ihracatta yoğun olarak kullanılan bavul ticareti

Türkiye’nin dış ticaret istatistiklerinde veri farklılıkları yaratmaktadır. Bavul ticareti yoluyla

Türkiye’den ülkeye özellikle tekstil ürünleri, gıda maddeleri, deri ve temizlik malzemeleri

girdiği belirlenmiştir.

Beyaz Rusya’nın Dünya Ticaret Örgütü’ne katılımıyla ilgili olarak son yıllarda çalışmalar

hızlanmış,Beyaz Rusya, Rusya Federasyonu ve Kazakistan arasında Gümrük Birliği

kurulmasına ilişkin anlaşma sonrasında DTÖ’ye gümrük birliği üyeleri olarak birlikte katılma

ve 2012 yılında üyeler arasında ortak ekonomik alan oluşturulması kararlaştırılmıştır. Fakat

daha sonra alınan karar gereği gümrük birliği üyesi her ülkenin DTÖ’ye

katılımda kendi yolunu izlemesi benimsenmiştir.

 Tarifeler ve Diğer Vergiler  

Beyaz Rusya’da dış ticarete ilişkin mevzuat 4 Ocak 2003 tarihli “Beyaz Rusya Cumhuriyeti

Gümrük Kanunu” ve “Gümrük Tarifeleri Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapan Kanun” ile

belirlenmiştir. 

Beyaz Rusya’nın gümrüklerden sorumlu kuruluşu Devlet Gümrük Komitesidir. Bu kuruma için

aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilmektedir.

http://www.gtk.gov.by/en/



Beyaz Rusya’nın diğer ülkelerle arasındaki uluslararası anlaşmalar çerçevesinde uygulamada

bulunan gümrük tarifeleri üç grupta toplanmaktadır;

• Serbest Ticaret Anlaşması Olan Ülkeler: Bu ülkelerden Beyaz Rusya’ya gelen mallar

gümrüksüz olarak giriş yapmaktadır. ( BDT ülkeleri)

• En Çok Kayrılan Ülke Kuralı Uygulanan Ülkeler: Bu ülkelere Bakanlar Kurulu’nca belirlenen

gümrük tarifeleri uygulanmaktadır.

• GTS Kapsamındaki Ülkeler: Genelleştirilmiş Tarifeler Sistemi kapsamında bu ülkelere MFN

oranıüzerinden %25 indirim uygulanmaktadır.

• Diğer Ülkeler: En çok kayrılan ülke kuralı kapsamı dışında kalan ülkelere 2 katı gümrük

tarifesiuygulanmaktadır.

Beyaz Rusya’ya getirilen mallara uygulanan vergilerin oranları Beyaz Rusya Cumhuriyeti

Cumhurbaşkanı’nın 31 Aralık 2007 tarih ve 699 sayılı Kararı ile saptanmıştır. Söz konusu

kararın 3No’lu ekinde sıralanan ve Beyaz Rusya’nın ticari ve siyasi ilişkilerinde en çok kayrılan

ülke rejiminiuyguladığı ülkelerin menşeini taşıyan mallar Beyaz Rusya Cumhuriyeti’nin gümrük

alanınagetirildiğinde, kendilerine kararda belirtilen gümrük vergisi oranları uygulanmaktadır.

Beyaz RusyaCumhuriyeti’nin tarife kolaylıkları (preferanslar) sağladığı durumların dışında,

ticari ve siyasiilişkilerinde en çok kayrılan ülke rejiminin uygulanması öngörülmediği ülkelerin

menşeini taşıyan mallara uygulanan ithal vergilerinin oranları ikiye katlanmaktadır. Ülke,

serbest ticaret anlaşması,Gümrük Birliği ilişkisi içinde olduğu ülkeler ve Genelleştirilmiş

Tercihler Sistemi’nden yararlandırdığı ülkeler hariç tüm ülkelere en çok kayrılan ülke prensibi

çerçevesinde aynı gümrük oranınıuygulamaktadır.

Beyaz Rusya ile Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi ekseninde ticari ilişkilerde bulunan ülkeler

% 25 oranında bir tarife indiriminden yararlanmaktadır.

Beyaz Rusya’nın ithalatta uyguladığı vergilere ilişkin bilgilere aşağıdaki internet sitesinden

ulaşılabilir.

http://www.pravo.by/win/other_legacts_in.asp?razd=08

Türkiye ile Beyaz Rusya karşılıklı olarak birbirlerine uyguladıkları Genelleştirilmiş Tercihler

Sistemi kapsamındaki tarife indirimlerini 2008 yılında kaldırmışlardır. Avrupa Birliği’nin aldığı

karara bağlı olarak yapılan bu düzenlemeyle birlikte Türkiye öncelikle bu uygulamayı askıya

almış sonrasında Beyaz Rusya 2008’de yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararıyla Türkiye’yi

uyguladığı GTS rejiminden çıkarmıştır.

Beyaz Rusya, Kazakistan ve Rusya Federasyonu arasında 2009 yılında sürdürülen görüşmeler

sonrasında 1 Ocak 2010 tarihi itibarı ile Gümrük Birliği oluşturulmuş ve bu süreç dış ticaret

politikasında yeni düzenlemeleri beraberinde getirmiştir. Bununla birlikte Türkiye’nin 1 Ocak

2010’dan itibaren Beyaz Rusya-Rusya-Kazakistan arasında oluşturulan Gümrük Birliği

kapsamında Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminde (GTS) yer alacağı bildirilmiştir; bu da

Türkiye’nin aşağıdaki internet sayfasında listelenen mallarda Ortak Gümrük Tarifesi (OGT)

oranlarının %75’ini ödenmesi anlamına gelmektedir (diğerler mallarda Türk ihracatçıları

OGT’nin tamamını ödeyecektir):

http://tsouz.ru/db/ettr/Pages/tovRSiNRS.aspx

Beyaz Rusya hükümetinin dış ticarete ilişkin bazı uygulamaları birtakım sorunlar yaratmakla

birlikte hükümetin son dönemde kararlı bir biçimde liberalleşmeye dönük önlemler almaya

çalıştığı da gözlenmektedir.

2009 başında yapılan bir mevzuat değişikliği ile ithal edilen mallar için ön ödeme yapılması

hükümetçe yasaklanmış, “ithalatçılar malın gümrük işlemlerini tamamlamadan karşıdaki

satıcıya ödeme yapamaz, sadece bazı önemli ham madde ve ara malları için özel izin

çıkararak ön ödeme yapılması mümkündür” hükmü getirilmiştir. Bu hüküm Beyaz Rusya’ya

yapılacak ihracat işlemleri noktasında önemli bir engel teşkil etmektedir. Bu yasağa getirilen

düzenlemeler doğrultusunda Ocak 2009 tarihinde Beyaz Rusya Merkez Bankası firmalara

yaptıkları ihracat başta olmak üzere kazandıkları döviz gelirleriyle yapacakları ithalat için ön

ödeme yapmalarına izin vermiş, sonrasında firmalara yaptıkları ithalat için, aldıkları yabancı

kredilerle ön ödeme yapma izni getirilerek yasak biraz daha yumuşatılmıştır.

Gümrük Vergisi Dışındaki Vergiler

Beyaz Rusya’da uygulanan gümrük vergisi gibi ithalat vergileri dışında uygulanan diğer

vergiler Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)’dir.

KDV, Beyaz Rusya’ya ithal edilen hemen hemen tüm mallara uygulanmakta olan genel

vergidir. Bazı gıda maddelerinde, çocuk eşyalarında, tarımsal üretim için kullanılan ürünlerde,

balıkçılık ve arıcılıkta yürürlükteki oran %10’dur. Özel tüketim vergisi tutarı ya vergiye tabi

malın fiziki birimi başına sabit bir tutar olarak ya da malların değeri üzerinden yüzde olarak

belirlenmektedir. Alkollü içecekler,petrol ve petrol ürünleri, tütün ürünleri, mücevher,

minivanlar ve otomobiller özel tüketim vergisine tabi mallardır.

Ülkeye giren mal, hizmet ve mülkiyet haklarının çoğunluğundan ve ülkeye ithal edilen

mallardan katma değer vergisi (KDV) tahsil edilmektedir. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren

yapılan değişiklikle birlikte KDV genel oranı %18’den %20’ye çıkarılmıştır. İthalatta KDV

matrahı, malın gümrük değeri + gümrük vergileri olarak hesaplanır.


Ücretsiz olarak sevkedilen mallar da KDV’ye tabi olup matrahın hesaplanmasında malın

piyasa değeri temel alınmaktadır.

Özellikle kriz sonrası Beyaz Rusya hükümetince alınan birtakım önlemler vergileme alanında

da kendini göstermiştir. Buna göre 2010 yılında vergi mevzuatında bir dizi değişiklik

öngörülmüştür.

Tarımsal üretimi destekleme fonu ödemeleri, yerel perakende satış vergisi, motorlu taşıt alım

vergisi ve park vergisi kaldırılmıştır ve vergilerin kalkmasıyla oluşacak gelir kaybını telafi

etmek üzere KDV oranı %18’den %20’ye çıkarılmıştır.

Beyaz Rusya’da kurumların faaliyetleri üzerinden alınan kurumlar vergisi oranı

% 24’ten % 18’e düşürülmüştür.

Yabancı sermaye payının %30’u aştığı yabancı sermayeli işletmeler ürün ve hizmetlerinin

satışı üzerinden elde ettikleri kar için 3 yıllık vergi ayrıcalığına sahiptir. Ekonomi için kritik

önem taşıyan ürünleri üreten üreticilere devam eden üç yıl için daha %50 oranında vergi

indirimi sağlanmaktadır.

Üretim ve konut inşası için yapılan sermaye yatırımları kar vergisi matrahından

düşülebilmektedir.

Stopaj Vergisi: Kaynakta kesilmekte olup, %15’tir.

Gelir vergisi oranı % 12’dir.



Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar

Belarus dış ticaretine konu olacak ürünlerle ilgili olarak belirlenen ürün standartları ve

sertifikalara uyuma ilişkin belgelerin tamamlanması ve ibrazı, dış ticaret etkinliklerinde

öncelikli yer tutar. Standart ve standartlara uygunluk belgesi olmayan veya gerekli sertifika

yeterliliklerini sağlamayan ürünlerin ticaretine izin verilmemektedir.

Ülkelerin dış ticaret mevzuatına ilişkin standart ve sertifikasyon belgelerine ulaşabilecekleri

yetkili kurum GOSSTANDART (Standardizasyon, Metroloji Sertifikasyon Devlet Komitesi)

dır. Bu kurum ürünlerin ticareti sürecinde gerekli test ve ölçümleri yapmak, laboratuar vb

analizleri ve değerlendirmeleri yerine getirmekle yetkilendirilmiş kuruluştur. Teknik

düzenlemeler, standart uygulamalar, metroloji, enerji kaynaklarının etkin kullanımı, güvenlik,

sağlık, rekabetçiliği arttırıcı önlemlerin alınması vb hedefler doğrultusunda onay

değerlendirmelerin yapılması da bu kurumun sorumlulukları arasındadır.

Gosstandart adres ve iletişim bilgileri aşağıda verilmektedir;

GOSSTANDART 

The State Committee for Standardization of the Republic of Belarus

Starovilenski trakt, 93, 220053, Minsk, The Republic of Belarus

Tel. (017) 233 52 13

Tel. “hot line”: (017) 233 37 69

Fax (017) 233 25 88
 e-mail: belst@anitex.by

Ürün güvenliği ve sağlığı, mülkiyet hakları ve diğer gereklilikleri korumaya yönelik uygulama

ve standartlar hükümetçe belirlenerek açıklanmaktadır. Bu standartlara ilişkin olarak

düzenlemesi istenen belgeler hükümetin ilgili kurumlarınca belirlenmektedir. Ülke sınırları

içinde toptan ve perakende satışı yapılan her mal ve hizmet için BelST sertifikası tanınmış ve

bu belge kalite güvenliği, gümrük işlemleri ve yaşam, sağlık ve mülkiyet açısından gerekli

yükümlülükleri belirleyen bir belge olarak zorunluluk haline getirilmiştir. BelST sertifikası

hükümet tarafından akredite edilmiş sertifika merkezleri tarafından verilmektedir.

Belarus dış ticaret mevzuatına ilişkin tarife ve tarife dışı düzenlemeler ile spesifik dış ticaret

işlemleriyle ilgili düzenlemeler dahilinde ülkeye girecek ürünler bakımından farklılaşan

uygulamalar bulunmaktadır. Bazı ürünlerin ihracatı sürecinde sözkonusu ürünlerin ihracında

bir sakınca olmadığına dair izin belgesi alınması ya da güvenlik, kalite, sağlık gibi

standartların belgelenmesine yönelik sertifikaların temin edilmesi gerekmektedir. Ülkenin Dış

Ticaret Mevzuatı uyarınca; bir ihracat işleminde ihracat karşılığı bedelin zamanında havale

edilmesi, bir ithalat işleminde ise mallarınzamanında teslimi en önemli önceliktir.

Belarus’ta yapılan ürün standartlarına ilişkin uygulamalarda sistem yaklaşımı bağlamında

tarım,sanayi, hizmetler gibi sektörlerin tümünü kapsayan yıllık planlar etrafında bir düzen

oluşturulmuştur.

Ülkenin ithalat lisansları ve sertifikasyon mevzuatına ilişkin bilgilere ulaşmak için aşağıdaki

bağlantılardan faydalanılabilir;