Gemi İhracatı,Üretimi ve Sektörü

  Ürün Adı               GTİP No

Gemi Ana Sanayi :89 

Gemi Yan Sanayi :7316,840721,840729,840810,848710

Tersanecilik Anadolu’da 600 yıllık bir gelenektir. İlk tersane 1390 yılında Gelibolu’da

Osmanlı İmparatorluğu zamanında kurulmuştur. Taşları günümüze kadar varlığını

korumuş olan Haliç Tersanesi 1455’te Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulduğunda, Türk

tersaneleri dünyanın en büyük tersaneleri olarak anılmaktaydı. Cumhuriyetin kurulmasıyla

beraber tersaneciliğe ayrı bir önem verilmiş, Boğaz ve Haliçte yoğunlaşmış olan tersaneler

1969’da Tuzla Aydınlı koyuna taşınmıştır.

Geleneksel üretim teknikleri ile modern teknolojiyi, eğitimle beraber aynı potada eriterek

gelişimini sürdüren Türk gemi inşa sektörü 1990’ların başından beri uluslararası bilinilirliği

olan bir marka haline gelmiştir.

Türkiye’de 87 adet faal tersane bulunmaktadır. Bunlardan 84 tanesi özel sektöre, 3 tanesi

de Türk Silahlı Kuvvetlerine aittir. Sektör; yatlardan mega yatlara, yelkenlilerden balıkçı

teknelerine, kimyasal tankerlerden kuru yük gemilerine kadar çok geniş ürün yelpazesine

sahiptir. Ayrıca, gemi bakım ve onarım hizmeti de sektörün önemli gelir kaynaklarındandır.

Türk tersaneleri Tuzla, Marmara, Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde bulunmaktadır.

Türk özel sektör tersaneciliği günümüzde 1 milyon DWT (ton cinsinden yüksüz ağırlık)

gemi inşa kapasitesine, 14,6 milyon DWT bakım onarım kapasitesine, 450 bin ton çelik

işleme kapasitesine, 80,000 DWT’lik tek parça gemi inşa kapasitesine, 282.270 ton'a

kadar kaldırma kapasitesine sahip çeşitli büyüklüklerde 15 adet yüzer havuz ile 1 adet

kuru havuza sahiptir. Ayrıca, Türk tersanelerinden biri 80 metrelik boy, 355 metrelik en

uzunluğuna sahip, 300 DWT yüzdürme kapasitesi ile dünyadaki en büyük yüzdürme

havuzlarından birine sahiptir. Türk gemi inşa sektörü, önümüzdeki 5 sene içerisinde gemi

inşa kapasitesini 2 milyon DWT’ ye, gemi bakım ve onarım kapasitesini 15 milyon DWT’ ye

çıkarmayı hedeflemektedir.

Gemi inşa sanayi, çelik sanayi, makine imalat sanayi, elektrik-elektronik sanayi, boya

sanayi ve lastik-plastik sanayi gibi pek çok sanayi kolu ile işbirliği içindedir. Bu anlamda

emek yoğun karakteri ve yarattığı geniş faaliyet alanı ile Türkiye'deki istihdam sorununun

çözümüne önemli katkılarda bulunmaktadır. Günümüzde Türk gemi inşa sektörü, modern

tersanelere, gelişmiş teknoloji ve kalite sertifikalarına sahip olmanın yanında tecrübeli ve

kalifiye bir iş gücü istihdam etmektedir. Sektörde yan sanayi ile birlikte 63.000 kişi

çalışmaktadır. Ürettiği mal ve hizmetler itibariyle doğrudan veya dolaylı olarak her zaman

uluslararası rekabete tabii olan ve uluslararası normlara göre yönlendirilmektedir. Sektör

her ülke için askeri, ticari ve sosyal açıdan özel bir öneme sahiptir. Türk gemi inşa

sektörünün Türkiye ekonomisine yeni gemi inşasından 1,5 milyar dolar, gemi bakım ve

onarımından 1 milyar dolar katkısı bulunmaktadır.

2009 yılında Türk tersanelerince 72 adet gemi (550.000 DWT) inşa edilmiştir. Türk

tersanelerinde üretilen gemi tipleri ve tonajları çok çeşitlidir. Üretilen başlıca gemi tipleri;

kimyasal madde tankeri, balıkçı gemisi, konteyner, dökme yük gemisi, yat, mega yat,

römorkör, tanker, yelkenli, genel kargo gemisi, yakıt tankeri, hızlı müdahale gemisi, sahil

güvenlik botu, sürat teknesi, çok amaçlı tanker, kuru yük gemisi, çimento gemisi ve

mavnalardır. Türk tersanelerinde uluslararası standartlara (ISO, AQAP, vb.) uygun ve

belirli denetim kuruluşların gözetimi altında üretim yapılmaktadır.

Türk tersaneleri gemi yat ve siparişinde, 2008 yılı Ekim ayında 3,1 milyon DWT'lik gemi ve

yat siparişi ile 10. sırada yer alırken; 2009 yılı Aralık ayında 1,5 milyon DWT'lik sipariş ile

11. sırada yer almıştır.

Türkiye'nin hızla büyüyen gemi inşa sanayii; küçük tonajlı tankerler alanında çok ciddi bir

ilgi odağı olmaya başlamıştır. Türkiye'nin önde gelen tersaneleri, gemi inşa kalitesi

konusunda önemli gelişmeler kaydetmişler, tesislerinin kapasitesini artırmak konusunda da

yoğun bir yatırım çalışması başlatmıştır. Bu gelişmelerin dışında büyük tersanelerden

bazıları, tesislerini; 45.000 DWT’ye kadar olan gemileri inşa edebilecek şekilde büyütmeye

başlamışlardır.

 

Avrupa’da düşük tonajlı kimyasal tanker üretiminde ilk sırada olan Türk gemi inşa sektörü,

mega yat (boyu 25 metreden yüksek yat) üretiminde ise dünyada 4. sıradadır. Sektör

kimyasal tanker ve mega yat siparişi yanında; petrol tankerleri, yelkenli ve balıkçı tekneleri

konusunda da birçok sipariş almaktadır. 

TÜRKİYE İHRACATI 

Türk gemi inşa sektörü artan üretim kapasitesine paralel olarak artan bir ihracat

potansiyeline sahiptir. 2010 yılında sektörün ihracatı küresel krizin de etkisiyle bir önceki

yıla göre %39 oranında azalarak 1,1 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. 2011 yılında

sektör ihracatı 2010 yılına göre %14,9 oranında artış göstererek 1,2 milyar dolar olarak

gerçekleşmiştir. Sektörün ana ihracat grubu yolcu gemileri, gezi tekneleri, feribotlar, yük

gemileri, salapuryalar, vb. gemilerdir. 2011 yılında bu grup toplam ihracatın 822 milyon

dolarlık kısmını oluşturmaktadır. Sektörün ürünlerini pazarladığı başlıca dış pazarlar;

Malta, İtalya, Norveç, İngiliz Virjin Adaları, Marshall Adaları, Panama ve ABD’dir.

Türk tersaneciliğindeki hızlı gelişim ve artan dış talep sonucu gemi yan sanayi gerek

üretim hacmi gerekse ürün çeşitliliği açısından son yıllarda büyük gelişme göstermiştir.

2009 yılında küresel krizin etkilerinin hissedilmeye başlamasıyla beraber gemi yan sanayi

ihracatı %71 oranında azalarak 3,1 milyon dolara gerilemiştir. 2010 yılında küresel kriz

etkilerinin geçmeye başlamasıyla birlikte gemi yan sanayi ihracatı %42 oranında artış

göstermiş ve 4,4 milyon dolara yükselmiştir.2011 yılında gemi yan sanayi sektöründe aynı

artış trendi devam etmiş ve %29’luk bir artışla 5,7 milyon dolara yükselmiştir. Gemi yan

sanayi sektörünün ürünlerini pazarladığı serbest bölgeler haricindeki başlıca dış pazarlar;

İran, ABD, Yunanistan, Almanya, Yunanistan’dır. 

DÜNYA TİCARETİ

Genel dünya ticaretinin artmasıyla birlikte, gemi talebinde de artış görülmüştür. 2004

yılında gemi fiyatlarında görülmeye başlayan artış eğilimi, sonraki yıllarda da hız

kazanmıştır. Gemi inşa tersaneleri fiyat artışlarına rağmen gelen siparişler karşısında tam

dolulukta çalışmaya başlamıştır. Dünya genelinde sipariş edilen gemi sayısında olduğu

gibi tonaj miktarında da artış görülmüştür. Tersanelerde çok sayıda konteyner ve LNG (likit

doğal gaz) gemisi siparişi alınmıştır. Gemi inşa sektöründe, özellikle Çin’de kapasite

artırımları söz konusudur. Güney Kore tersanelerinin birçoğu (düz toprak zeminde inşa

edilen gemilerin kızaklar yardımı ile dalabilen barçlara veya yüzer havuzlara taşınması

gibi) bilinen yöntemler dışında gemi inşa yöntemlerine başvurarak kapasitelerini

artırmışlardır.

2009 yılı dünya gemi ihracatına bakıldığında ihracatın, 2008 yılına göre değer bazında,

%1,4 azalarak 143.8 milyar dolar seviyesine düştüğü görülmektedir. 2010 yılında ise 2009

yılına göre %18,7 oranında bir artış gerçekleşmiş ve dünya gemi ihracatı 169,9 milyar

dolar olmuştur. 2011 yılında dünyada en fazla ihracatı gerçekleştirilen gemi grubu %72’lik

pay ile yolcu gemileri, gezi gemileri, feribotlar, yük gemileridir. Bu grubu %13’lük pay ile

fener gemileri,yangın söndürme gemileri izlemektedir. 

2010 yılı dünya gemi ihracat verilerine göre G.Kore %27.5’lik pay ile dünyanın en fazla

gemi ihracatı yapan ülkesidir. G.Kore’yi sırasıyla Çin (%23.5), Japonya (%15), Almanya

(%4) ve İtalya (%3) izlemektedir. Türkiye, ihraç amaçlı gemi inşası dünya sıralamasında

%0,6’lık pay ile 20. sırada yer almaktadır. Türk özel sektör tersanelerimizde halen tek

parçada azami 80.000 DWT'ye kadar gemi inşa edilebilir olmasına karşılık, gelişmiş gemi

inşa sanayisine sahip ülkelerde 250.000–350.000 DWT'lik gemiler yapılabilmektedir.

2008 yılında, dünya gemi inşa sektöründeki en büyük oyuncular olan Japonya, Çin ve

Güney Kore ihraç amaçlı yeni gemi inşa siparişlerinin %45,3’ünü almışlardır. Güney Kore

tanker, kimyasal tanker, dökme yük, konteyner, araba taşıyıcı, LPG, LNG, yolcu gemisi

kontratlarını elinde bulundurmaktadır. Japonya tanker, kimyasal tanker, dökme yük, genel

kargo, konteyner, Ro-Ro, araba taşıyıcı, LPG, LNG gemileri siparişleri almaktadır. Çin’in

ise 2015’e kadar piyasa lideri olmayı hedeflediği ileri sürülmektedir. Bu amaçla tersane

kapasitelerinde önemli artışlara gitmektedir.

AB üye ülkeleri, 2004 yılına kadar tam kapasite sipariş alamazken, son yıllarda sürekli

artan navlunlar sayesinde tersanelerini siparişlerle tamamen doldurmuştur. Hırvatistan

tersaneleri mevcut müşterilerden gelmiş olan çoğunluğu özel nitelikli tankerlerin ve araba

taşıyıcı gemilerin oluşturduğu yeni gemi inşa siparişlerini kontrata bağlamıştır. İtalyan

tersaneleri feribot, Ro-Pax ve kruvazer gemisi inşasını içeren çeşitli kontratlar

bağlamışlardır. Polonya tersaneleri konteyner, Ro-Ro, LPG gemisi siparişleriyle dolu

durumdadır. Norveç tersaneleri Ro-Ro, denizaşırı ikmal gemileri, deniz dibi donanım

döşeme gemileri ve kâğıt taşıyıcı gemiler sınıflarında oldukça yüklü siparişler almışlardır.

Almanya konteyner ve yolcu gemisi siparişlerinde öndedir. Hollanda tersaneleri özellikle

konteyner, genel kargo ve kimyasal tanker siparişleri almıştır. Slovakya tersaneleri genel

kargo gemisi, Romanya tersaneleri ise tanker, kimyasal tanker ve konteyner gemisi

siparişleri almışlardır.

Dünya gemi yan sanayi ihracatı 2009 yılında 9,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiş

olup 2008 yılına göre %17.4 azalış göstermiştir. Dünyada en fazla ihracı gerçekleştirilen

gemi yan sanayi ürünü deniz taşıtları için üretilen dizel ve yarı dizel motorlardır (%59).

Dünya gemi ithalatı 2009 yılında bir önceki yıla göre değer bazında %8 azalarak 84.4

milyar dolar seviyesine düşmüştür. 2010 yılında ise 2009 yılına göre gemi ithalatı toplamda

%24 oranında artış göstererek 104.5 milyar dolara ulaşmıştır.Dünyada gemi ithalatında

öne çıkan ülkeler, Almanya, Liberya, Marshal Adaları, ve Hindistan’ dır.

2009 yılı dünya gemi yan sanayi ithalatı 10.1 milyar dolar olup, 2008 yılına göre %19,9

oranında azaldığı gözlemlenmektedir.2010 yılında ise 2009 yılına göre artışa geçilmiş ve

toplam gemi yan sanayi ithalatı 10,4 milyar dolara ulaşmıştır.

Yurtdışı Fuarlar

Gemi inşa sektörü ile ilgili Türkiye’de ve dünyada yılın farklı zamanlarında, fuarlar

düzenlenmektedir. Yurtdışında düzenlenen fuarlar hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki

internet adresleri ziyaret edilebilir.  

ETİKETLER :gemi ihracatı,gemi ihracatı nasıl yapılır,askeri gemi ihracatı