Elektrikli Makineler Ve Kablolar İhracatı 

SEKTÖRÜN TANIMI 

Bu rapor aşağıda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Numaraları

verilen ürün gruplarını kapsamaktadır. 

GTİP NO: 8501-8510, 8516, 8532-8548

TÜRKİYE’DE ÜRETİM

Elektrikli makineler sektöründe ağırlıklı olarak yatırım ve ara malı niteliğindeki ürünler yer

almaktadır. Türkiye’de elektrik makineleri üretimi, küçük işletmelerde, dağınık biçimde ve

tek bir ürün üretilerek başlamıştır. Bu tesislerde tüketim ve dayanıklı tüketim malları

üretimi öncelik almıştır. Ülkede planlı kalkınmaya geçişten sonra ara ve yatırım malı

niteliğindeki makine ve teçhizat üretimi önem kazanmış, bunu sağlayacak yatırımlar

desteklenmiş ve korunmuştur.

Bu şekilde devletin sağladığı teşviklerle, diğer sanayi dallarının yanı sıra

elektrikli makineler sanayi sektörü de, bilgi ve sermaye birikimine sahip olarak, ciddi

boyutlarda gelişmiştir. Türkiye’de elektrikli makineler sanayinde yaklaşık olarak 5.000

imalatçı faaliyet göstermekte olup, sektörde 56.000 kişi istihdam edilmektedir.

İzole edilmiş tel ve kablo ile elektrikli teçhizat alt sektörleri üretimde ağırlıklı paya sahiptir.

Sektör üretimi içerisinde izole edilmiş tel ve kablo, elektrikli teçhizat ve elektrik motoru,

jeneratör ve transformatörler alt gruplarından oluşan ağırlıklı yapının devam edeceği

tahmin edilmektedir. Ayrıca, sektör üretiminin büyük bir bölümü, haberleşme altyapısı

şebeke ve enerji sektörü iletim, dağıtım ve üretim yatırımlarına yöneliktir. Sektörün iç

talebinin önemli bir kısmını elektrikli teçhizat, elektrik motoru, jeneratör ve

transformatörler ile elektrik dağıtım ve kontrol cihazları alt sektörleri oluşturmaktadır.

Elektrikli makineler imalat sanayi üretiminde en yüksek payı alan kablo sektöründe,

374’ün üzerinde firmanın faaliyet gösterdiği tahmin edilmektedir. Kablo sektöründe 7.796 kişi

istihdam edilmektedir. Doksanlı yılların başlarında ekonominin tümünde yaşanan dışa

açılma süreci, Türkiye’de elektromekanik sanayinin ilk kurulan kollarından olan kablo

sanayini de etkilemiş, sektördeki firmalardan birçoğu tarafından teknoloji transferi

gerçekleştirilmiştir. Türkiye kablo sanayi, son yıllarda yabancı sermayeli şirketlerin getirdiği

teknoloji ve know-how ile ileri ülkelerin seviyesine ulaşmıştır. Bunun neticesinde üretim

teknolojisinde uluslararası standartlara ulaşıldığı belirtilmektedir. Kablo sanayinde bugün

küçük tesislerin yanında orta ve büyük işletmeler de vardır. Türkiye üretiminin %95’i

sektörde ön planda olan, dış rekabete açık, teknik bilgi ve teçhizatı yeterli görülen 16

büyük firma tarafından gerçekleştirilmektedir. İlk yedi büyük firmanın sermayesinin %85’i

yabancı sermaye yatırımları ile gerçekleşmiştir. Bugün Türkiye’de enerji kabloları ve her

çeşit haberleşme kabloları üretilmektedir.

Haberleşmede en son teknoloji ürünü olan fiber

optik kablonun yurtiçi üretimine de doksanlı yılların başlarında başlanmış olup, halen

birkaç büyük firmamız tarafından bu çeşit kablo üretilmektedir. Yüksek gerilim kabloları

üreten büyük ve orta boy tesislerde teknoloji ve kalite iyi derecededir. Küçük tesislerin

%30’u rekabete hazırdır. Diğerlerinin teknolojisi vasat ve el emeği yoğundur.

Güç ve dağıtım transformatörleri ile ölçü transformatörlerinin üretimi etkin olarak

yapılmaktadır. Güç ve dağıtım transformatörlerinin üretimi 9 büyük ve orta ölçekli firma

tarafından yapılmaktadır. Bu tesislerde kapasite yaklaşık 27.000 MVA civarındadır. Güç

trafolarının mühendislik kalitesi AB ülkelerine eşdeğerdir. Bunun yanı sıra, 400 KV’a kadar

olan ölçü trafolarının üretimini 12 büyük firma gerçekleştirmektedir.

Türkiye’nin AB ülkeleriyle Gümrük Birliği’ne gitmesi sonucunda, elektrikli ev cihazları

sanayimiz çok yoğun dış rekabet koşullarıyla yüz yüze gelmiş, artan rekabet ürün

kalitesinin gelişmesine ve ürün çeşitliliğinin artmasına yol açmıştır. Türk elektrikli ev

cihazları üreticileri bugün kendi tasarım ve teknolojilerini yaratacak hatta dışarı teknoloji

transfer edecek düzeye gelmişlerdir. Ayrıca, ülkemizde elektrikli ev cihazları sektörünün

servis hizmetleri son derece titizlikle ele alınmakta, yaygın servis ağları müşterilerin ilgisini

desteklemektedir. Elektrikli ev aletleri sektöründe yaklaşık 800 imalatçı firma faaliyette

olup, 18.433 kişi istihdam edilmektedir. Sektör üretimi 2010 yılında 18,4 milyon adet olarak

gerçekleşmiştir. Buzdolapları, ihracatı yapılan en önemli ürün grubu olup, 2010 yılında

üretimi 6,3 milyon adet, ihracatı 4,6 milyon adet olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında ise

yaklaşık 6 milyon adet buzdolabı ihracatı gerçekleşmiştir.

Elektrik motorları sanayi, elektrikli makineler üretiminin önemli bir bölümünü

oluşturmaktadır. Ev aletlerine yönelik küçük kapasiteli motorların üretimi, 9 orta ölçekli

firma tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, 160 KW’ye kadar yüksek kapasiteli elektrik

motorlarının üretimi birkaç büyük firma tarafından yapılmaktadır. Elektrik motoru, jeneratör

ve transformatör imalatçısı 608 firma olup, 5.653 kişi istihdam edilmektedir.

Orta voltaj kesicileri, röleler, düşük voltajlı pano ve hücrelerin, seramik yalıtkanların,

jeneratör, kontaktör, sigorta, iç tesisat malzemeleri ve aydınlatma malzemeleri gibi önemli

elektrikli ekipmanın üretimi orta ve büyük ölçekli firmalar tarafından başarıyla

gerçekleştirilmektedir.

Sektörde uzun süreden beri uluslararası imalat kalite standartları ve kuralları

uygulanmaktadır. Sektörün hızlı gelişmesinde, büyük yabancı şirketlerin sermaye ve

teknoloji transferi katkılarının yanı sıra, uluslararası araştırma merkezlerinin desteği ile

üniversite – sanayi işbirliği büyük bir etken olmuştur. Daha önce ithalat yoluyla temin

edilen birçok elektrikli makine, teçhizat ve malzemenin ülkemizde üretimi

gerçekleştirilirken, lisans ve know-how anlaşmalarıyla ülkeye teknoloji transferi yapılmıştır.

Bu gelişme esnasında Türk mühendis, teknisyen ve işçisinin bilgi ve deneyiminin

uluslararası standartlara yükselmesi de gerçekleşmiştir. Büyük uluslararası yabancı

sermaye ortaklıkları olan şirketlerle, yerli sermayeli ve lisans ile çalışan birçok orta

büyüklükteki şirket, geniş iletişim ve mali olanakları ile alanlarındaki teknik gelişmeleri

yakından izlemekte, gerekli yatırımları ve AR-GE harcamalarını zamanında

yapmaktadırlar.

Elektro-mekanik imalat sanayindeki bilgi birikimi ve deneyim, elektrik sektörünün

mühendislik, proje ve müteahhitlik hizmetleri alanlarında da mevcuttur. Ülkemizde, elektrik

enerjisi üretim, iletim ve dağıtımının her aşamasında uluslararası düzeyde hizmet

verebilen çok sayıda proje ve taahhüt kuruluşu vardır. Bunların pek çoğu yurtiçi olduğu

kadar yurtdışı deneyimlere de sahiptir.

Alçak gerilim sistemlerinden 420 kilovolt gerilim kademesine kadar, her türlü santral, enerji

hattı, dağıtım sistemleri ve endüstriyel tesislerin anahtar teslimi hizmetlerini veren yüzü

aşkın Türk firması bulunmaktadır.

Halen ülkemizde alçak ve orta gerilim şehir şebekeleri ile 170 kilovolt ve 420 kilovolt’luk

transformatör merkezlerine ilişkin müteahhitlik işlerinin tamamı ve yüksek ve çok yüksek

gerilimli enerji iletim tesislerinin inşaat taahhüt hizmetlerinin büyük bir bölümü Türk Firma

ve mühendisleri tarafından gerçekleştirilmektedir.

CE işareti, Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesindeki Yeni Yaklaşım

Direktifleri kapsamına giren ürünlerin bu direktiflere uygun olduğunu ve gerekli bütün

,uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir. CE işareti,

ürünlerin amacına uygun kullanılması halinde insan can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan

varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini, diğer bir ifadeyle ürünün güvenli bir ürün olduğunu

gösteren bir işarettir. CE işareti, Avrupa Birliği’nin uyulması mecburi olan mevzuatı

kapsamında yer alan bir işaret olduğu için AB üyesi ülkelerde ve Türkiye’de piyasaya arz

edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur.

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

İhracat

Türkiye’nin elektrikli makinelerde 2011 yılı ihracatı 5,97 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

İzole edilmiş tel ve kablolar, elektrikli ev cihazları, elektrik transformatörleri, elektrik devresi

teçhizatı, elektrik kontrol dağıtım tabloları/panoları, jeneratörler ve akümülatörler ihracatta

önem arz eden gruplardır. İhracat açısından, sektör toplamı içerisinde ağırlıklı bir paya

sahip olan izole edilmiş tel ve kablolar, elektrikli ev cihazları ve transformatörlerdan oluşan

yapının devam edeceği tahmin edilmektedir.

Elektrikli makineler sektör ihracatında en büyük pay izole tel ve kablo alt sektörüne aittir.

İzole tel ve kablolar 2011 yılındaki 2,31 milyar dolarlık ihracat hacmiyle en önemli kalem

olmuştur. Elektrikli makineler sanayi ihracatının en önemli bölümünü oluşturan kablo ve

emaye tellerde mevcut teknoloji, kalite ve kapasite ile dış piyasalarda rekabet gücü

oluştuğu gözlenmektedir. Gümrük Birliğine geçiş kablo sektörünün dışa dönük gelişimini

olumlu etkilemiştir.

AB ile Gümrük Birliği çerçevesinde sanayi ürünlerinin ticaretinde uygulanan gümrük

vergilerinin sıfırlanması, Türkiye’ye diğer önemli rakiplerine karşı bir rekabet avantajı

kazandırmaktadır. AB pazarına girebilmek için AB Teknik Mevzuatına özel önem vermek

gerekmektedir. Sektördeki tüm firmalarımız Avrupa Teknik Mevzuatına uyum çalışmalarını

gerçekleştirerek CE işaretini almış durumdadırlar. Kablo sektöründeki firmalarımızın çoğu

ISO serisi kalite belgelerini almışlardır.

İthalat

Elektrikli makineler sektör ithalatımız 2011 yılında yaklaşık 8,39 milyar dolar değerindedir.

Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı, elektrojen grupları, ve elektrik

motorları ürün grupları sektör ithalatında en yüksek paya sahip alt ürünlerdir. Gerilimi 1000

voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı 2011 yılı ithalat değeri 1,06 milyar dolardır.

Elektrojen gruplarının ise 2011 yılında 894,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Genel

olarak elektrikli makineler sektör ithalatımızın en fazla yoğunlaştığı belli başlı ülkeler: Çin,

Almanya, İtalya, Fransa, İspanya, ABD, Japonya, Tayvan, Finlandiya ve G. Kore olarak

sıralanmaktadır. 

DÜNYA TİCARETİ

2010 yılında dünya elektrikli makineler sanayi ihracatı toplam 1,18 trilyon dolar olarak

gerçekleşmiştir. Dünya elektrikli makineler sanayi ihracatında, Çin 183,7 milyar dolar

değerle birinci sırada, Hong-Kong 109 milyar dolarla ikinci sırada, Singapur 101,3 milyar

dolarla üçüncü, ABD 97,3 milyar dolarla dördüncü ve Japonya 96,9 milyar dolar değerle

beşinci sırada yer almaktadır. 2010 yılı dünya elektrikli makineler ithalatı ise 1,28 trilyon

dolar olup Çin, Hong Kong ve ABD üst sıradadırlar. 

ETİKETLER: Elektrikli makineler ve kablolar sektörü , elektrikli makineler ve kablolar ithalatı ve ihracatı ,
dünya elektrikli makineler ve kablolar üretimi ihracatı ve ithalatı