KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

TÜRKİYE’DE ÜRETİM VE TÜKETİM

Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan

tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz olan kanatlı etlerine

yönelmişlerdir. Son 20 yıldır bütün dünyada kanatlı eti üretimi ve tüketimi sürekli bir artış

eğilimi göstermektedir.

Ülkemizde de bu eğilimin bir göstergesi olarak kişi başına yıllık tüketim miktarı 1990

yılında bu yana (2008) yaklaşık 3,8 kat artarak 3,8 kg dan 14,5 kg’a yükselmiştir.

Tavukçuluk, 1970'li yıllardan başlayarak ülkemiz hayvancılık sektörü içinde sürekli bir

gelişim sağlayan, kendi üretim planlamasını yapabilen ve ülkenin hayvansal protein

gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen önemli bir üretim dalıdır. 1970’lerde

üretim küçük aile işletmelerinde yüksek birim maliyeti ile gerçekleştirilmekte iken

1980’lerde sektörde yapısal değişime gidilerek entegre tesisler kurulmaya başlanmış ve

sektör sözleşmeli üretime yönelmiştir.

1990lı yıllarda sektöre yapılan yatırımlarla modern üretim tesislerinin sayısı ve üretim

kapasitesi hızla artmış, yüksek standartta üretim yaygınlaşmıştır. 1990 -2000 döneminde

ise, % 14,4 oranı yıllık üretim artış hızı ile üretimde patlama yaşanmıştır. Ülkemiz, mevcut

durumda kanatlı eti ve ürünleri üretiminde teknolojik seviye olarak AB standartlarına

ulaşmış durumdadır.

Türkiye’nin kanatlı eti ve ürünleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla göre %2,1 artarak

1.123 bin tona, 2009 yılında ise % 8,2 artış ile 1.324 bin tona yükselmiştir. 2010 yılında

Türkiye, dünyada 13 üncü büyük kanatlı eti ve ürünleri üreticisi konumuna gelmiş, 98

milyon tonluk dünya tavuk eti üretiminde Türkiye 1.459 bin ton ile dünya üretiminden %1,5

oranında pay almıştır.

Ülkemizde hindi eti endüstriyel anlamda 1990’larda üretilmeye başlanmıştır. Bunun sonucu

olarak, söz konusu ürünün tüketimi yılbaşı sofraları ile kısıtlı iken zaman içerisinde

gündelik tüketim içerinde kendine önemli bir yer edinmiştir.

2009 verilerine göre hayvan başına alınan ortalama verim et tavuğu (broiler) için1,8 kg,

hindi için ise 10,0 kg. olmuştur.

Kanatlı eti üretiminin % 80'i modern tesislerde gerçekleştirilme olup yatırımların büyük

kısmı gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden çok daha yenidir.

Tüketim

Üretimdeki artış yıllar içerisinde tüketime de yansımıştır.1990 yılında 3,8 kg olan kişi

başına düşen yıllık kanatlı eti ve ürünleri tüketimi 2010 yılında dek geçen süre içerisinde 5

kat artarak 19,7 kg’a ulaşmıştır.

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

İhracat

Ülkemiz tarafından 2010 yılında 211 milyon dolar olarak gerçekleştirilen kanatlı eti ve

ürünleri ihracatı, 2011 yılında bir önceki yıla oranla değer bazında % 87 artışla 394 milyon

dolar düzeyine ulaşmıştır.

Mevcut pazarlarımız; Orta Doğu, Uzak Doğu ve Kafkasları içine alan geniş bir coğrafyaya

yayılmış bulunmaktadır. Kümes hayvanları eti ve sakatatı ihracatı gerçekleştirdiğimiz

başlıca ülkeler, Irak (% 64), Libya (% 5), Hong Kong (% 5), İran (% 5), Vietnam (% 4) ve

Azerbaycan’dır (% 3).

İthalat

2010 yılında 921 bin dolar olarak gerçekleştirilen kümes hayvanları eti ve sakatatı

ithalatımız, 2011 yılında bir önceki yıla oranla % 70 artışla 1,6 milyon dolar olarak

gerçekleştirilmiştir.

DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ

Dünyada kanatlı eti ve ürünleri üretiminde başı çeken ülkeler sırasıyla ABD (20 milyon

ton), Çin Halk Cumhuriyeti (17 milyon ton) ve Brezilya’dır (11 milyon ton). Dünya kanatlı eti

ve ürünleri üretiminde ilk on ülkenin aldığı pay % 65’e tekabül etmektedir.

Dünya Kanatlı Eti İhracatı

Dünya ihracatında Brezilya ve ABD başı çeken ülkelerdir ve küresel ihracatın % 39’u

bahse konu iki ülke tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye Dünya ihracatında 21 inci

büyük ülke konumundadır.

Türkiye’nin kanatlı et üretimi ve ihracatı her geçen yıl istikrarlı bir şekilde büyümekte,

ihracatta yeni pazarlara açılım sağlanmakta ve henüz girilemeyen pazarlar için ise devlet

ve özel sektör tarafından girişimler sürdürülmektedir. Türkiye yakın ve çevre ülkeler

arasında Rusya ve İran’ın ardından en büyük üretici olup yakın çevre ülkeler arasındaki en

büyük ihracatçı konumundadır. Bu konumuyla sektörün güçlü alt yapısı da dikkate alınarak

kanatlı et sektörünün giderek daha da güçleneceği düşünülmektedir.

Anahtar kelimeler (keywords): Kanatlı etler , kanatlı etler ihracatı, kanatlı etler ithalatı ,Türkiye kanatlı etler üretimi , dünya kanatlı etler pazarı , Türkiye kanatlı etler pazarı