TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA FASULYE DIŞ TİCARETİ

TÜRKİYE'NİN FASULYE İTHALATI VE İHRACATI

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, geçen yıl yurtiçi fiyatlarında yüzde 50’ye varan düşüş yaşanan, bu

nedenle üreticilerin devletin destekleme alımı yapmasını ve ihracatta destek sağlamasını istediği

kuru fasulye hakkında bir rapor hazırladı. Rapordaki verilere göre, 1980 yılında 170 bin ton olan

kuru fasulye üretimi, 1985’te 200 bin tonun üzerine çıktı, son iki yılda ise 250 bin ton düzeyinde

gerçekleşti. 


2002 yılı başında 1 milyon 110 bin lira olan kuru fasulyenin kilogram fiyatı, Mayıs’ta 1 milyon 265

bin liraya kadar çıktı. Daha sonra sürekli gerileyen fiyatlar, 2002 yılı sonunda 670 bin liraya,

geçen yıl Haziran’da 531 bin liraya, Temmuz’da 450 bin liraya indi. Üreticiler, bu aşamada sürekli

devletindestekleme alımı yapmasını ya da kuru fasulye ihracatına destek sağlanmasını istedi. 
       
Rapordaki verilere göre, Türkiye’nin kuru fasulye ithalatı, bazı yıllar ihracatının üzerinde

gerçekleşti. Buna karşın, geçen yılın Ocak-Temmuz dönemindeki ihracatı, 2002 yılı toplam kuru

fasulye ihracatının üzerine çıktı. 


Kuru fasulye Türkiye’de Konya ve Kahramanmaraş ağırlıklı olmak üzere Karaman, Samsun ve

Erzincan’da yoğun olarak üretiliyor. 2003 yılında 250 bin ton üretilirken, yılda üretilen fasulyenin

yüzde 10-15’i ihraç ediliyor.

       
DÜNYADA KURU FASULYE TİCARETİ

       
Rapora göre, kuru fasulye, dünyada kuru baklagiller arasında en fazla üretilen ürün ve baklagil

üretiminin 3’te 1’ini oluşturuyor. Daha çok Asya ve Amerika ülkelerinde yapılan kuru fasulyenin,

dünya baklagil ticaretinde ağırlıklı bir yeri bulunuyor.

       
Son iki yılda yaşanan kuraklığın dünyada tarım ürünleri ticareti ve ürün desenini etkilediğine

işaret edilen raporda, 2002 yılında baklagil üretiminin tahminlerin altında gerçekleştiği, gelişmekte

olanülkelerde yüzde 12 üretim artışına karşın, gelişmiş ülkelerdeki üretimde yüzde 16 düşüş

olduğu kaydedildi.

       
Birleşmiş Milletler Tarım Teşkilatı FAO’nun verilerine göre, 1980’de 13 milyon 481 bin ton olan

kuru fasulye üretimi, 1990’da 17 milyon 29 bin tona, 2002 yılında da 18 milyon 334 bin tona

yükseldi. Kuru fasulyede dekara verim, son 20 yılda, 537.4 kg’dan 683.2 kg’a yükseldi.

       
BREZİLYA İLK SIRADA

       
Dünya kuru fasulye üretiminde ilk sıraları, 3’er milyon ton ile Brezilya ve Hindistan alıyor. 2002

yılında, Meksika 1 milyon 648 bin ton, Myanmar (Burma) 1 milyon 467 bin ton, ABD ve Çin 1.3’er

milyon ton kuru fasulye üretti. Uganda 500 bin tonun üzerinde, Endonezya, Arjantin, Güney

Kore’de yıllık 300 bin ton, Türkiye’de ise 250 bin tona yakın kuru fasulye üretiliyor. 
       
Türkiye’nin dünya kuru fasulye üretimindeki payı, yıllık yüzde 1.2-1.3 arasında değişiyor.


Dünyada ortalama verim dekara 685 kg olmasına karşın, Türkiye’de verim 1326 kgile oldukça

yüksek düzeyde. ABD’de dekara kuru fasulye verimi 1880, Çin’de 1323 kg.
       
Verilere göre, dünyada yıllık baklagil ithalatı, miktar olarak 9.3 milyon ton, değer olarak da 3.2

milyar dolar düzeyinde gerçekleşiyor. Dünyada kuru fasulyenin yıllık ticaret hacmi 1 milyar 236

milyon dolar düzeyinde gerçekleşiyor. Kuru baklagil ticaretinde kuru fasulyeyi, 619milyon dolar ile

bezelye izliyor. 

       
En fazla kuru fasulye ithalatı yapan ülkeler arasında ilk sıralarda, Hindistan, Japonya, Meksika

, İngiltere, Brezilya, İtalya bulunuyor. İtalya dışındaki diğer ülkeleri ithalatı, yıllık 120-160 bin ton

arasında değişiyor. Dünyada en fazla kuru fasulye ihracatı yapan ülke ise 1 milyon toncivarındaki

ihracat ile Myanmar (Burma). Burma, yıllık 1.5 milyon tonayakın kuru fasulye üretiminin yüzde

70’ini ihraç ediyor. 
     
 2001 yılında,Çin, 641.4 bin ton, ABD 331.7 bin ton, Arjantin 264.8 bin ton, Kanada 251.1 bin ton,

Avustralya da 53 bin ton kuru fasulye ihraç etti.

       
TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

     
 Rapora göre, Türkiye, kuru fasulyede hem ithalatçı, hem de ihracatçı ülke konumunda. 1980’de

7.7 bin ton olan kuru fasulye ihracatı, 1985’te 21 bin tona ulaşmış. 2001’de 45.3 bin ton, 2001’de

20.1 bin ton kuru fasulye ihraç edilmiş. Geçen yılın Ocak-Temmuz dönemindeki ihracat, önceki

yılın yıllık ihracatının üzerine çıkarak, 22 bin 36 tona yükselmiş.
     
 Kuru fasulye ithalatı ise 1990’da 13.1 bin tondan 2000 yılında 20.2 bin tona, 2001 yılında 33 bin

tona, 2002’de 41.5 bin tona yükseldi. Geçen yılın Ocak-Temmuz döneminde 6 bin tona yakın

kuru fasulye ithalatı yapıldı.

     
 Türkiye, Mısır, Yunanistan, Almanya, Cezayir, Belçika, Yugoslavya ve Fransa’ya ihracat

yaparken, Çin, İran, Arjantin, Kanada ve Mısır’dan kuru fasulye ithal ediyor.